جمال محمدی معله زاده - دانشجوی کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی، دانشکده مهندسی علوم آب، دانشگاه شهید چمران اهواز و کارشناس ممیزی و پایش عملکرد کشاورزی موسسه تحقیقات و آموزش توسعه نیشکر خوزستان

به منظور تعیین نیاز آبی گیاهان در بخش کشاورزی لازم است تبخیر و تعرق گیاه مرجع محاسبه شود و در این رابطه معادلات زیادی برای برآورد آن ارایه شده است. در این پژوهش، اثر دوره های محاسباتی روزانه و ماهانه بر دقت برآورد ETr و ETo با استفاده از نرم افزار Ref-ET انجام شد. سپس با انتخاب روش پنمن مانتیث فایو 56 به عنوان معادله مرجع، اقدام به واسنجی نسبت به سایر روش ها گردید. نتایج نشان داد که برای تعیین ETo می توان از روش های پنمن 1396، 1948، بلانی کریدل فایو 24، تشت تبخیر فایو 24، پنمن مانتیث ASCE و پنمن مانتیث استاندارد ASCE و تعیین ETr روش های پنمن 1963، 1948 و بلانی کریدل فایو 24، اختلاف معناداری با سطح 5 درصد ندارد و می توان جایگزین مناسب برای معادله پنمن مانتیث فایو 56 گردد. همچنین نتایج نشان داد که R² بین ETr و ETo از روش های پنمن 1963، 1948، بلانی کریدل، پریستلی تیلور 1972، تورک 1961، تشتک تبخیر فایو 24، پنمن اصلاح شده فایو 24 و پنمن مانتیث فایو 56 به عدد یک نزدیک است و بین ETr و ETo جهت محاسبه تبخیر و تعرق مرجع تفاوتی وجود ندارد لذا بین روش هارگریوز، پنمن مانتیث ASCE و پنمن مانتیث استاندارد ASCE در ETr و ETo در منطقه مورد نظر تفاوت داشته و ETr عدد بزرگتری نسبت به ETo در این سه روش مشاهده گردید، که پیشنهاد می گردد در این سه روش از ETo استفاده شود.

تبخیر و تعرق گیاه مرجع چمن و یونجه، نرم افزار Ref-ET، نیاز آبی، نرم افزار SPSS