شهرام عزیزی - کارشناس ارشد مروج امور کشاورزی مرکز جهاد کشاورزی انجیرلو، بیله سوار، اردبیل
احمد توبه - دانشیار دانشکده کشاورزی دانشگاه محقق اردبیل
ایوب رزمجو - کارشناس مروج امور کشاورزی مرکز جهاد کشاورزی انجیرلو، بیله سوار، اردبیل
خداویردی همپایی - کارشناس مروج امور کشاورزی مرکز جهاد کشاورزی انجیرلو، بیله سوار، اردبیل
فرامرز یقینی - کارشناس مروج امور کشاورزی مرکز جهاد کشاورزی انجیرلو، بیله سوار، اردبیل

ارزیابی بهره وری فیزیکی و اقتصادی مصرف آب الگوی کشت محصولات زراعی دیم (گندم، جو، عدس، نخود، ماشک و ارزن) حوزه عمل مرکز جهاد کشاورزی انجیرلو استان اردبیل در طول سال زراعی 95-94 و 96-95 انجام گرفت. ثبت مقدار باران در طی فصل رشد گیاه، تعیین مساحت زمین با استفاده از دستگاه GPS، تعیین عملکرد گیاه، برآورد هزینه تولید و در آمد خالص در هکتار محصولات در هر دو سال زراعی یاداشت برداری شد. نتایج نشان داد از نظر بهره وری فیزیکی آب در بین محصولات زراعی در هر دو سال زراعی بیشترین میزان تولید محصول به ازای آب مصرفی به ترتیب در گندم، جو، ارزن، ماشک، نخود و عدس بود در حالیکه از نظر میزان بهره وری اقتصادی به ترتیب نخود، عدس، ماشک، ارزن، گندم و جو بالاترین درآمد خالص به ازای مصرف هر مترمکعب آب را داشتند. در این الگوی کشت بهره وری نهایی فیزیکی گیاهان در سال زراعی 95-94 و 96-95 به ترتیب 0/9 و 0/8 کیلوگرم به ازای مصرف هر مترمکعب آب و همچنین بهره وری نهایی اقتصادی نیز به ترتیب 806 و 994 تومان درآمد خالص به ازای مصرف هر متر مکعب آب به دست آمد. نتایج این مطالعه نشان داد که در بررسی و ارزیابی اثربخشی آب در تولید گیاه، علاوه بر مقدار ماده تولید شده باید به ارزش ماده تولیدی هم توجه شود در این مطالعه محصولات حبوبات نظیر نخود و عدس دارای بیشترین ارزش ماده تولیدی را به ازای مصرف آب داشتند بنابراین این محصولات می توانند در برنامه الگوی کشت قرار گیرند.

دیم، بهره وری فیزیکی، بهره وری اقتصادی، کارآیی مصرف آب، محصول، عملکرد