کبری روشنفکر - دانشیار دانشگاه تربیت مدرس
سیدحسین حسینی گوشکی - دانشجوی دکتری دانشگاه تربیت مدرس
ثریا رحیمی - دانشجوی دکتری دانشگاه تربیت مدرس

تاریخ ایران وعراق در دوره ای که ابوالقاسم لاهوتی و احمد مطر زیسته اند، آبستن رویدادهای تقریبا مشابهی است، ازجمله؛ چنبره ی استبداد دیرین بر این دو سرزمین، وقوع انقلاب های مردمی، مشروطه خواهی در ایران وجنبش های مردمی در کشورهای عربی، هجمه ی استعمار و چپاول ثروت های میهنی این دو کشور. این رویدادهای مشابه اجتماعی وسیاسی، بستر رشد افکار و ایده های مشابه را فراهم آورده است و به وضوح میتوان بازتاب آن را در تولیدات فرهنگی و خلق آثار ادبی، به خصوص در سروده های شاعران مشاهده نمود. مطر ولاهوتی، دو شاعر مردمی هستند که، مسایل سیاسی و خواسته های مردم را در اشعار خود منعکس کرده اند، و تصویر جامعه، با دو طبقه ی حاکم و محکوم، بارزترین مضمون سروده های آندو در این مجال است. این پژوهش، بر بنیان رویکرد مکتب آمریکایی در ادبیات تطبیقی و با روشی توصیفی- تحلیلی به بررسی وجوه مشترک و متفاوت سروده های لاهوتی و مطر در عرصه ی مقاومت می پردازد. و در نهایت بیان میدارد که: احمد مطر در سروده های سیاسی خود در مجال مقاومت در برابر دشمنان و پایداری در راه آزادی، کاملا آگاهانه از زبان طنز بهره می گیرد و با طنزی سیاه وگزنده مشکلات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و انسانی جامعه ی خود را عرضه میکند، اما آنچه در اشعار لاهوتی در این مجال مشهود است، دعوت به قیامی خونین، غلبه ی افکار کمونیستی و استفاده از شعارها و نمادهای این حزب همچون رنگ سرخ، پتک، داس و انقلاب توده می باشد و نیز، وطن در شعر لاهوتی و مطر، محدود در مرزهای ایران و عراق نیست؛ مقصود از وطن در شعر شاعر عراقی، کشورهای عربی و مقصود از آن در شعر شاعر ایرانی، ایران، روسیه و در پرتو افکار انترناسیونالیستی همه ی کشورهای جهان است که زیر یوغ ظلم و استبداد به سر میبرند.

پایداری، وطن، آزادی، مطر، لاهوتی