شهلا لعل - دانشجوی کارشناسی ارشد سازه های آبی گروه علوم و مهندسی آب دانشگاه بیرجند
یوسف رمضانی - استادیار گروه علوم و مهندسی آب دانشگاه بیرجند
حسین خزیمه نژاد - دانشیار گروه علوم و مهندسی آب دانشگاه بیرجند

در طول چند دهه گذشته، آبشستگی مورد مطالعه محققین زیادی قرار گرفته است. بسیاری از این مطالعات در شرایط جریان ماندگار و در محدوده پایه های پل انجام شده است. این در حالی است که در طبیعت، جریان سیل به شکل یک هیدروگراف و در حالت غیرماندگار است. به همین منظور در مطالعه حاضر تاثیر تغییر دربی پایه در هیدروگراف سیل روی آبشستگی پیرامون تکیه گاه پل با استفاده از مدل آزمایشگاهی بررسی شده است. بر این اساس زمان تداوم تمامی هیدروگراف ها یکسان و معادل 5 ساعت درنظر گرفته شد. آزمایشات در دبی های پایه متفاوت (در حالت هیدروگراف متقارن) و در گام های 3، 5، 7 و 9 مجموعا تعداد 13 آزمایش انجام شد. همچنین آزمایشات در شرایط آب زلال (U/Uc=0/95) انجام شد. نتایج نشان داد با افزایش تعداد گام ها در هر هیدروگراف از 3 به 8، 7 و 9 گام، آبشستگی دماغه بالادست تکیه گاه نیز کاهش پیدا کرد. از طرفی نیز می توان گفت در یک گام ثابت، با افزایش گام به گام دبی پایه هیدروگراف، عمق آبشستگی دماغه بالادست تکیه گاه با یک نرخ افزایشی، افزایش می یابد.

آب زلال، آب شستگی، تکیه گاه پل، جریان غیرماندگار، دبی پیک، دبی پایه