سهراب سعیدی - کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه ارومیه

آیین چهاردهمی از قدیم الایام در بخش هایی از هرمزگان به ویژه در شهر میناب رایج بوده است.قدمت مراسم چهاردهمی را به بعد از ورود اسلام نسبت میدهند چهاردهمی مراسمی فال گونه است که در آن اشعار عامه از جمله دوبیتی و شروه قرایت میشود، این اشعار بیشتر از فایز دشتستانی، محیای بستکی، رضایی مینابی و دیگر شاعران گمنام و بی نام نشان هرمزگان است.چون این مراسم در چهاردهم ماه صفر برگزار میشود به آن چهاردهمی می گویند. با بررسی آیین ها و باورهای مردم مناطق دیگر کشور می توان نمونه های مشابهی از این مراسم را مشاهده کرد. در کرمان این نوع فال گرفتن را چملو مینامند که در چهلمین روز سال توسط زرتشتیان انجام میشده است و در اصفهان این مراسم در آداب چهارشنبه سوری آمده است که به آن فال بلونی (کوزه ی دهان گشاد) میگویند. که شباهت بسیار کمی با فال چهاردهمی دارد. به هر حال ریشه این مراسم هر چه که باشد میتوان آن را روزی با شروه نامید که توسط زنان به صورت خودجوش همه ساله برگزار میشود. زنان روستایی که پابه پای مردان کار و تلاش می کنند برای جلوگیری از افسردگی و افزودن به شادی و نشاط خود این بهانه را فرصت خوبی برای نشاط و دورهمی میدانند و در این مراسم که هیچ مردی وجود ندارد، به شادی و خنده و نشا ط و شعرخوانی میپردازند. این مقاله به معرفی مراسم چهاردهمی در میناب می پردازد.

چهاردهمی، شروه، آیین ادبی مذهبی، میناب، ادبیات شفاهی، فرهنگ عامه