رحمان سلطانی - کارشناس ارشد تاریخ-تاریخ اسلام، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد نور

اگرچه مورخان در اوایل قرن بیستم اعتقاد چندانی به منابع حاصل از مصاحبه نداشتند و انجام مصاحبه را درحیطه کار روزنامه نگاری می انگاشتند، اما تدریجا به کمک فناوری ضبط صدا، روش شناسی و نظریه های جدیددر زمینه انجام مصاحبه با هدف جمع آوری اطلاعات تاریخی، باعث به وجود آمدن زمینه های تاریخ شفاهیگردیدند.تاریخ شفاهی به مثابه رویکرد و روشی نو در ثبت و ضبط تحولات تاریخ معاصر در مراکز گوناگونکاربرد دارد. ویژگی برجسته تاریخ شفاهی در مقایسه با تاریخ نگاری مبتنی بر اسناد و گزارش های رسمی، ضبطو ترسیم ویژگی های روان شناختی و ارایه تصویری کم و بیش زنده بر اساس تجربیات مستقیم و غیر مستقیمافراد است. تاریخ شفاهی ایران از آن جهت با مسایل اساسی مواجه است که جامعه ایران قابلیت مطالعه تاریخشفاهی را دارد، حوادث گوناگون دهه های اخیر ایران موضوعات متنوعی از تاریخ شفاهی را در اختیار محققاناین بخش قرار داده است . در این مقاله به جایگاه تاریخ شفاهی در تحقیقات تاریخی و بررسی ارتباط بینمورخان و تاریخ شفاهی پرداخته شده است. ضمن ارایه تعاریف مرتبط با موضوع از تاریخ شفاهی، ایراداتی کهبر منابع شفاهی از دیدگاه های مختلف وارد شده و چالش های موجود در زمینه تاریخ شفاهی،بررسی و در انتهاراهکارهایی ارایه می شود.

تاریخ شفاهی، تاریخ معاصر، وقایع نگاری، ایران