مهدی سیدالماسی - استادیار گروه معماری، واحد شبستر، دانشگاه آزاد اسلامی، شبستر، ایران
شهره باقرزاده کثیری - دکتری معماری،گروه معماری، واحد شبستر، دانشگاه آزاد اسلامی، شبستر، ایران

جامعه ما در دوران معاصر نوعی از معماری را تجربه کرده که حاصل گذر بسیار سریع از جامعه سنتی به مدرن بوده، بطوریکه نهادینه شدن این شیوه جدید معماران ایرانی را بر آن داشت تا عوامل مشخص معماری ایران را با روش و توجه خاصی با عوامل معماری خاور دور در آمیخته و بدون برنامه ای مدون سنت و تجدد را رو در روی هم قرار دهد.به همین دلیل است که مانند بسیاری از کشورهای دیگر با مساله بحران هویت بعنوان مهمترین چالش مواجه گردیده است. در چنین موقعیتی هنر و معماری در باز تعریف هویت جوامع نوین نقش عمده ای را ایفا می کنند. در این شرایط جامعه ما نیاز به نوعی از معماری دارد که بجای اینکه تقلید کننده و جاعل گنجینه های دیگران در زمینه های فرهنگی،اقتصادی ،اجتماعی و هنری باشد واقعیت و هویت اصلی خویش را نشان دهد.در این دوران نگاه معماری مدرن و در امتداد آن معماران آکادمیک نسل جدید بر روی بناهای جدید از جمله مساجد تاثیرهای فراوانی داشته است. یکی از مهمترین این تاثیرات،تغییرات کالبدی و فضایی مساجد در دوران معاصر است به نحوی که امروزه مساجد نوگرا بعنوان خوانش جدیدی ازمسجد در فضای معماری و جامعه مطرح شده اند. بدین ترتیب بحران و نقیصه های موجود در این مساجد تمامی گروه های اجتماعی درگیر با مسجد از جمله نمازگزاران و هیات امناء تا معماران و طراحان شهری را به واکنش وا داشته اما رویکردهای حاضر به دلایلی نتوانسته معضلات هویتی مساجد از جمله نابسامانی کالبدی در معماری آن را سامان دهد. مساجد تمامی گروه های اجتماعی درگیر با مسجد از جمله نمازگزاران و هیات امناء تا معماران و طراحان شهری را به واکنش وا داشته اما رویکردهای حاضر به دلایلی نتوانسته معضلات هویتی مساجد از جمله نابسامانی کالبدی در معماری آن را سامان دهد. روش گرد آوری اطلاعات ترکیبی از مطالعات کتابخانه ای و میدانی بوده و با استفاده از روش کیفی با بررسی خصوصیات منتخبی از انواع گونه های مساجد نو گرا که گریبان گیر مدرنیته گشته اند، به شفاف سازی هر چه بیشتر موضوع پرداخته ایم.

سنت، مدرنیته، مساجد نوگرا، هویت