محمد هادی راد - استادیار پژوهش بخش تحقیقات جنگل و مرتع، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، یزد، ایران
یوسف هاشمی نژاد - استادیار پژوهش مرکز ملی تحقیقات شوری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، یزد، ایران

بالغ بر 30 درصد از اراضی کشور را مناطق کویری و بیابانی تشکیل می دهند. شرایط سخت حاکم بر این عرصه ها و فقر پوشش گیاهی، همواره مشکلات عدیده ای را برای ساکنین این مناطق بوجود آورده است. وجود منابع آبی نامتعارف در این مناطق مثل آب های زیرزمینی شور، پساب اراضی کشاورزی، جریان های سطحی شور و آب دریا، شرایط را برای بهره گیری از این اراضی و بهبود شرایط زیست محیطی از طریق بهبود پوشش گیاهی فراهم کرده است. کشاورزی تک کشتی مخاطراتی را در جهت پایداری زیست محیطی این مناطق ایجاد می کند. بر این اساس باید به دنبال رویکرد جدیدی با هدف بهره گیری از منابع آبی شور بود تا از طریق فعالیت های مختلف و ایجاد تنوع گیاهی، شرایط زیست محیطی و اقتصادی این مناطق بهبود یابد. باید به نقش گیاهان، بویژه گونه های چوبی در پایدار نمودن عملیات شورورزی توجه خاص نمود. در این شرایط باید از برخی گونه های چوبی که دارای تحمل بالا به خشکی و شوری هستند، استفاده کرد. برخورداری از تحمل شرایط ماندابی، تحمل درجه حرارت های بالا و در برخیموارد سرما، تحمل وزش بادهای شدید و پتانسل تولید زیاد زیست توده از دیگر مشخصه های این گیاهان است. این گیاهان می توانند از طریق تثبیت کربن، کاهش تبخیر از سطح خاک و گیاه، کنترل باد، بهبود شرایط زیستی خاک و همچنین تولید فراوردهای مختلف، موجب بهبود شرایط زیست محیطی و اقتصادی گردند.

آب های شور، پوشش گیاهی، درختان تندرشد، پایداری زیست محیطی