قدیر فیروزنیا - استادیار دانشگاه پیام نور مرکز تهران و عضو شرکت مهندسی مشاور روستا شه

مهمترین عامل تحرک انسان وجود آرزو و آرمان های دست یافتنی است. این امر نه تنها در زندگی فردی انسان ها تاثیر گذار می باشد بلکه در زندگی جمعی آنها نیز اثر گذار است. پیش بینی آینده و وقایعی که رخ خواهد داد، همواره یکی از آرزوهای انسان ها بوده و است. با توسعه و پیشرفت علوم نه تنها انسان ها توانسته اند آینده های ممکن پیش روی خود را بشناسند بلکه توانسته اند زمینه تحقق آینده دلخواه خود را فراهم نمایند. این مهم در ادبیات برنامه ریزی تحت عنوان چشم انداز مورد توجه قرار گرفته و برنامه ریزان با کمک روش های علمی و تدوین سند چشم انداز در فکر ارایه تصویری از آینده مطلوب و ایجاد زمینه برای تحقق آن می باشند. امروزه تدوین چشم انداز (آرمان قابل تحقق و واقع گرا) در سطوح مختلف ملی، منطقه ای و حتی در سطح یک سکونتگاه روستایی و یا به تفکیک بخش های مختلف، و حتی شرکت های تجاری و صنعتی یک رویه معمولی در فرایند برنامه ریزی محسوب می شود. بر مبنای روش شناسی تدوین چشم انداز سعی شده که به دو سوال اصلی زیر پاسخ مناسبی ارایه شود: وضعیت توسعه کالبدی روستاها چگونه است؟ و وضعیت مطلوب و مورد انتظار ما چیست؟ تلاش شده با بهره گیری از روش اکتشافی - اسنادی با رویکرد مشارکتی و روش سناریو نویسی به سوالات فوق پاسخ داده شود. بررسی انجام شده نشان داد که روستاها در فرایند توسعه کشور از نقش آفرینی بالایی برخوردار بوده ولی با وجود تلاش قابل توجهی که در سه دهه اخیر برای تحقق توسعه کالبدی در نواحی روستایی انجام گرفته همچنان با چالش های زیادی مواجه بوده و برنامه ریزی و اجرای برنامه های توسعه کالبدی باید مبتنی بر چشم انداز توسعه کالبدی باشد.

چشم انداز، توسعه کالبدیف روستا، چشم انداز توسعه کالبدی روستاها