حسین ملوحی - کارشناس ارشد شرکت خدمات مهندسی آب و خاک کشور- مدیریت مطالعات کرخه
محمدرضا نوری امامزاده ئی - استادیار گروه مهندسی آب دانشگاه شهرکرد

در کلیه روشهای آبیاری، راندمانهای کاربرد و یکنواختی توزیع آب در مزرعه، از عوامل مهم مدیریتی و تعیین کننده می‌باشند. لذا به منظور بررسی یکنواختی توزیع آب در روش آبیاری سطحی(جویچه‌های انتها بسته) در دو حالت جویچه‌های واکاری شده(Helling Up) و بدون تغییر، مزارع واقع در مرکز تحقیقات نیشکر در واحد امیرکبیر، مورد ارزیابی قرار گرفتند. در این مزارع، گیاه نیشکر درون جویچه‌های انتها بسته بطول 250 متر کشت شده و آب مورد نیاز، توسط لوله‌های هیدروفلوم، توزیع گردید. مزرعه‌ای که در آن، آزمایشات انجام شد، ARC2-5 با کشت سال اول (Plant) بود. جویچه‌های این مزرعه به دو قطعه تقسیم شد (قطعه A، جویچه‌های واکاری شده( Helling Up) و قطعه B، جویچه‌های بدون تغییر). در این مزرعه 5 آبیاری در ماههای اردیبهشت، خرداد، تیر، مرداد و مهر سال 1381 ارزیابی شد. در این تحقیق، زمان فرصت نفوذ در طول کلیه جویچه‌ها اندازه‌گیری گردید. بررسی آزمایشات نشان داد که مقادیر یکنواختی توزیع آب در مزرعه (یکنواختی زمان فرصت نفوذ در طول جویچه‌ها)، در قطعه واکاری شده در آبیاری اول تا پنجم بترتیب از 81 تا 95 درصد (بطور متوسط 88 درصد) و در قطعه بدون تغییر، از 71 تا 85 درصد (بطور متوسط 78 درصد) متغیر بوده است. در نتیجه، واکاری جویچه و پشته‌ها می‌تواند بطور متوسط حدود 10 درصد یکنواختی توزیع آب را در جویچه‌های مزارع مورد آزمایش افزایش دهد.

آبیاری جویچه‌ای، فرصت نفوذ، یکنواختی توزیع آب، نیشکر و واحد امیرکبیر