وحید احمدی - دانش آموخته کارشناسی ارشد GIS و سنجش از دور، دانشگاه تربیت مدرس
علی احمدآبادی - استادیار ژیومورفولوژی دانشگاه خوارزمی تهران

امروزه با پیدایش و گسترش شهرهای بزرگ، شاهد رشد شتابنده و جابهجاییهای عظیم جمعیت هستیم. با افزایش جمعیت شهرنشین، مسایل و مشکلات شهرنشینی نیز افزایشیافتهاند. فضای سبز شهری بهعنوان یکی از عناصر تفکیکناپذیر یک شهر، از عوامل موثر بر توسعه پایدار منطقه میباشد. با توجه به لزوم توسعه پایدار در کلانشهر تهران، بررسی وضعیت و سرانه فضای سبز شهری در مناطق این شهر دارای اهمیت شایانی است. منطقه مورد بررسی در این تحقیق، منطقه 22 شهر تهران با وسعتی حدود 6140 هکتار در قسمت شمال غربی شهر تهران و در پایین دست حوضه آبریز رودخانه کن و وردیج میباشد. در بررسی وضعیت موجود و محاسبه سرانه فضای سبز شهری از تکنیکهای نوین از جمله سنجش از دور استفاده گردیده است. بدین منظور شاخص پوشش گیاهی نرمال شده (NDVI) برای 4 سری زمانی (از سال 1367 تا سال 1389 هجری شمسی) از تصاویر ماهواره لندست استخراج گردیده و مورد بررسی و مقایسه قرار گرفته است. نتایج نشاندهنده افزایش سطح پوشش گیاهی در منطقه 22 شهر تهران در بازه زمانی در نظر گرفته شده میباشد. بطوریکهمساحت کل پوشش گیاهی موجود در منطقه حدودا 468/36 هکتار است. با توجه به جمعیت ساکن در منطقه در سرشماری سال 1390 که بالغ بر 958،128 نفر 106)،38 خانوار) میباشد سرانه فضای سبز به ازای هر نفر 36/3 مترمربع میباشد که با توجه به استانداردهای موجود در ایران و شهر تهران آمار قابل قبولی است. شایان ذکر است که با توجه به ویژگیهای منطقه مذکور و تبدیل آن به قطب گردشگری تهران و همچنین به دلیل جدید بودن منطقه که همچنان ساختوسازهای سازههای عظیم در آن ادامه دارد، همگی منجر به جذب بیشتر جمعیت ساکن در منطقه خواهد شد که در نتیجه در آیندهای نزدیک سرانه فضای سبز در سطح منطقه بشدت کاهش خواهد یافت. این در حالی است که سرانه فضای سبز پیشنهادی منطقه 70 مترمربع به ازای هر نفر محاسبه گردیده است.

منطقه 22 شهر تهران، فضای سبز شهری، سنجش از دور، شاخص پوشش گیاهی نرمال شده، ماهواره لندست