فاطمه طالبی - دانش آموخته کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه اصفهان
سیده مریم روضاتیان - دانشیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه اصفهان

بینامتنیت از رویکردهای نوین نقد ا دبی محسوب می شود که به موجب آن نظام مستقل متن شکسته می شود و متن در ارتباط با متون دیگر معنا می یابد. ژرار ژنت در نظریه ترامتنیت خود اقسام روابطی را که متون می توانند با یکدیگر برقرار سازند، به پنج دسته تقسیم می کند؛ بینامتنیت، پیرامتنیت، فرامتنیت، سرمتنیت و بیش متنیت، پیرامتنیت به بررسی عناصر پیرامونی متن اصلی، اعم از متن ها و شبه متن ها با آن می پردازد. تذکره الاولیاء تنها اثر ادبی- عرفانی عطار نیز عاری از این پیرامتن ها نیست. توجه به پیرامتن های درونی و بیرونی، مولفی و غیر مولفی این اثر ادبی دروازه ای جدید از درک و دریافت متن را به سوی خوانندگان می گشاید. پژوهش حاضر با بررسی پیرامتن های درونی غیرمولفی و پیرامتن های بیرونی این اثر، به شیوه کتابخانه ای و با روش تحلیلی- توصیفی، به این دستاورد انجامید که هریک از این پیرامتن ها با ارایه اطلاعاتی درباره متن اصلی تذکره الاولیاء از طرفی فهم و دریافت مخاطب را عمق می بخشد و از سوی دیگر مخاطب را در چگونگی استفاده از این اثر راهنمایی می کند. همچنین در این پژوهش تقسیم بندی نوینی تحت عنوان پیرامتن های مصححی ارایه گردید که منحصر به جستار حاضر است.

تذکره الاولیاء، عصار، پیرامتنیت، ژرار ژنت، پیرامتن غیر مولفی، پیرامتن بیرونی