مریم عبدی مفتی کلایی - دانشجوی کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی ساری.
محمدعلی غلامی سفیدکوهی - دانشیار گروه مهندسی آب دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی ساری.
مجتبی خوش روش - استادیار گروه مهندسی آب دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی ساری.
جمال عباس پلنگی - دانشجوی دکتری آبیاری و زهکشی، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی ساری.

روند توسعه کشاورزی به منظور تامین غذای مورد نیاز جمعیت رو به رشد، موجب افزایش مصرف کود، سموم و آفت-کش ها و در نتیجه افزایش اثرات زیان بار بر منابع آب های سطحی و زیرزمینی شده است. نیترات شایع ترین آلاینده شیمیایی منابع آب می باشد که مقدار بیش از حد مجاز آن برای انسان و محیط زیست خطرات بسیاری دارد. از اینرو بکارگیری تدابیر و روش هایی برای حذف نیترات از منابع آبی آلوده امری ضروری می باشد. در این پژوهش به بررسی اثر اسیدیته و نرخ جریان بر کارایی حذف نیترات توسط زغال زیستی حاصل از چوب به صورت آزمایشات پیوسته در ستون-های بستر ثابت پرداخته شد. پارامتر اسیدیته در گستره 4، 6، 8 و10 و اثر نرخ جریان با 3 دبی 8، 12 و 17 میلی لیتر بر دقیقه، مورد آزمایش قرار گرفت. نتایج نشان داد بیشترین میزان جذب 25/0 میلی گرم بر گرم بوده که مربوط به اسیدیته 8 با نرخ جریان 8 میلی لیتر بر دقیقه، ارتفاع ستون 35 سانتی متر و قطر اسمی 32 میلی متر می باشد. در حالتی که نرخ جریان به عنوان متغییر در نظر گرفته شد، بیشترین میزان جذب برای ستونی به ارتفاع 60 سانتی متر و قطر 63 میلی متر برابر با 21/0 میلی گرم بر گرم بدست آمد، که در دبی 8 میلی لیتر بر دقیقه رخ داد. نتایج نشان می دهد که با افزایش جریان، میزان ظرفیت جذب سطحی به دلیل زمان ماند ناکافی محلول در ستون کاهش می یابد.

کربن سیاه، ستون بستر ثابت، جذب سطحی، منحنی رخنه