مهدیس بختیاری هفت لنگ - موسسه آموزش عالی عمران و توسعه شهرستان همدان دانشجوگروه عمران و مدیریت ساخت
سیدمهدی حسینیان - استادراهنما،موسسه آموزش عالی عمران و توسعه شهرستان همدان گروه عمران و مدیریت ساخت

دنیا روز بروز در حال پیشرفت می باشد . پیشرفت دانش و تکنولوژی در جوامع امروزی باعث افزایش سطح کیفی زندگی شده است . دسترسی به تکنولوژی های نو با استفاده از امکانات موجود بسیار آسان و راحت شده است . اما بیشتر این تکنولوژی ها باعث کاهش سطح ایمنی و افزایش مشکلات بهداشتی شده اند . بعنوان مثال وسایل نقلیه مسافرت در مسافتهای طولانی را بسیار سریع و راحت نموده است ولی با افزایش وسایل نقلیه سالیانه میلیونها نفر در اثر تصادفات از بین می روند . بنا براین ضرورت دارد که همپای پیشرفت تکنولوژی امنیت جانی و مالی استفاده از آن نیز رشد و توسعه یابد . به این دلیل بود که طراحان و سازندگان وسایل و امکانات و تکنولوژی های پیشرفته به این فکر افتادند که قبل از شروع به اجرای هر پروژه و سیستم برای انجام وظایف، خاص تمهیداتی بیندیشند که خسارات جانی و مالی کمتر داشته باشند . دولتها و حکومتها قوانینی را وضع کردند و صاحبان مشاغل و کارفرمایان و پیمانکاران را موظف به رعایت اصول و قوانین وضع شده در پروژه ها و سیستم های خود کردند. هر چند بسیاری معتقدند قوانین دولتی بیشتر انفعالی و بر اساس مصالحه با کارفرمایان بوده است ولی رعایت دقیق قوانین و الزامات دولتی نیز کمک شایانی به ایمنی سیستم می نماید رعایت مسایل ایمنی طبق مبحث 12 در کلیه کارگاه ها از الزامات قانونی ، انسانی و سرمایه ای محسوب می گردد. بیان برنامه های ایمنی در نظر اول کارخانجات و صنایع بزرگ را به ذهن تداعی می کند اما در واقع کارگاه های کوچک بخش خدمات به مراتب در معرض مخاطرات بیشتری قرار داشته و مراقبت های کمتری برای کارگران آنان صورت می گیرد. بر اساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال 1394 تعداد جمعیت شاغل کشور25476000 نفر بوده که 18% آنان در بخش کشاورزی، 91/47% در بخش خدمات و 71/31% در بخش صنعت فعالیت دارند. علاوه بر آنکه جمعیت بیشتری از کارگران در بخش خدمات به کار اشتغال دارند بهره مندی آنان از خدمات ایمنی و بهداشت حرفه ای به مراتب کمتر است .در این مطالعه به بررسی چالشهای بخش خدمات از نظر برنامه های بهداشت حرفه ای و مقایسه آن با شرایط و وضعیت کارخانجات صنعتی بزرگ پرداخته شده ازجمله این موارد وجود تشکیلات بهداشت حرفه ای در کارخانجات (کمیته حفاظت فنی و بهداشت کار ، خانه بهداشت کارگری ، ایستگاه بهگر ) ، وجود تشکل های کارگری ( شورای اسلامی کار ) ، وجود طبقه بندی مشاغل ، شرایط ساعت کار ، مزایای آموزشی و امکان بهره مندی کارگران از دوره های آموزشی ، شکل برقراری رابطه کارگر-کارفرما ، نقش دستگاه های نظارتی در بازدید وپیگیری موضوعات ایمنی و بهداشتی در کارگاه ها ، وجود نظام ثبت وگزارش دهی در کارخانجات ، می باشد که در هر مورد تفاوت ها در کارگاههای کوچک وبزرگ مورد بررسی قرار گرفته و نتیجه گرفته شده که در کارگاه های کوچک با وجود اشتغال تعداد کارگرانی به مراتب بیشتر از کارخانجات بزرگ اما بهره مندی این کارگاه ها از خدمات ایمنی و بهداشتی در همه حوزه های نظارتی ، تشکیلاتی ، آموزشی و ... بسیار کمتر از کارخانجات بوده است و در پایان پیشنهاداتی در زمینه برقراری شرایط آموزشی ، مشاوره ای ، تسهیلات محیط کار ، برقراری امکانات ارایه خدمات بهداشتی در مجتمع های کارگاهی وکارگاه های کوچک برای بهبود شرایط ایمنی و بهداشت این کارگاهها ارایه گردیده است .

مبحث 12 ، چالش های ایمنی ، بهداشت حرفه ای کارگاه ها، سیستم مدیریت ایمنی