سلیمان بهره مند - کارشناس ارشد برنامه ریزی آمایش سرزمین دانشگاه تهران
سارا شکیبی - دانشجوی کارشناسی ارشد سنجش ازدور دانشگاه تهران
نگین رجب زاده - دانشجوی کارشناسی برنامه ریزی شهری دانشگاه تهران

شناخت نابرابری ها در چارچوب محدوده های جغرافیایی مختلف (کشور، استان، شهرستان و ...) و درنتیجه پی بردن به اختلافات و تفاوت های موجود و سیاست گذاری در جهت رفع و کاهش عدم تعادل های منطقه ای از وظایف اصلی مسیولین مربوط به توسعه و برنامه ریزی مناطق به شمار می آید. تحلیل شاخص های توسعه یافتگی و تعیین وضعیت برخورداری مناطق در راستایی تدوین راهبرهای توسعه امری ضروری محسوب می گردد. . پژوهش حاضر در راستای نیل به این هدف با استفاده از فن های تحلیل سلسله مراتبی و تاپ سیس به سطح بندی فضایی و تحلیل میزان توسعه یافتگی شهرستان های استان خراسان جنوبی مبادرت کرده است. روش تحقیق از نوع کمی و تحلیلی بوده، جامعه آماری را شهرستان های استان خراسان جنوبی و شاخص های مورد بررسی 25 مورد بوده است. همچنین جهت تهیه نقشه های میزان برخورداری شهرستان های از معیارهای توسعه یافتگی از نرم افزار سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) بهره گرفته شده است. نتایج این مطالعه نشان می دهد که شهرستان بیرجند با امتیازی برای با 1 در جایگاه نخست توسعه یافتگی قرارگرفته است. همچنین شهرستان نهبندان با وزنی معادل با 0.52 در جایگاه دوم، شهرستان سربیشه با وزنی معادل با 0.42 در جایگاه سوم، شهرستان قاینات با وزنی معادل با 0.41 در جایگاه چهارم، شهرستان درمیان با وزنی معادل با 0.241 در جایگاه پنجم و شهرستان های بشرویه، سرایان و فردوس در جایگاه های بعدی قرارگرفته اند. با بررسی وضعیت نقشه های میزان برخورداری از شاخص های توسعه یافتگی می توان بیان کرد که این استان با مسیله عدم تعادل منطقه ای و ساختار فضایی متمرکز در برخورداری از خدمات و تسهیلات روبرو هست

توسعه یافتگی، عدالت فضایی، تحلیل سلسله مراتبی، تاپ سیس، استان خراسان جنوبی