حمید علی اکبرلو - کارشناس ارشد مهندسی عمران (گرایش سازه)، دانشگاه صنعتی شریف، تهران، ایران
میثم ذکاوت - عضو هیات علمی دانشگاه گرمسار
آرزو مومنیان - عضو هیات علمی دانشگاه گرمسار
ضیاء الدین سعیدی - کارشناس ارشد جغرافیا و آمایش سرزمین، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف آباد اصفهان

انسان از زمان استقرار در روی کرهی زمین، همواره در معرض تهدیدات محیط قرار داشته است. افزایش قدرت ابزاری و فناوری امروزیوی نیز در ستیز با طبیعت، نه تنها موفقیت کامل به وی نداده، بلکه تنوع بحرانها را نیز افزایش داده است. به هرحال انسان گاهی دراثر وقوع بلایای طبیعی متحمل خسارت فراوانی شده و با بحران هایی روبه رو می گردد. امروزه علیرغم پیشرفت های تکنولوژیکی، سوانحطبیعی و بخصوص زلزله از دغدغه های اصلی جوامع است که تاکنون، روشی برای جلوگیری از وقوع و یا پیش بینی آن ابداع نشده استو تنها راه ممکن برای مقابله با این سانحه طبیعی، برنامه ریزی پیش از وقوع زلزله، برای کاهش اثرات ناشی از آن از طریق مدیریت بحرانمی باشد. بافت های فرسوده قدیمی شهرها به دلایل نارسایی ها و کمبودهایی که در زمینه های کالبدی، اجتماعی و فرهنگی در اینمحدوده از شهرها بروز کرده است و همچنین آثار میراثی و تاریخی موجود در این بافتها، نیازمند توجه ویژه در زمینه مدیریت بحرانزلزله میباشند. هدف اصلی از نگارش این مقاله، ارایه راهبردهای مدیریت بحران زلزله از منظر برنامه ریزی شهری در منطقه 20 تهرانبا استفاده از روش توصیفی- تحلیلی می باشد. در همین راستا در مرحله اول به بررسی محدوده مورد مطالعه از جنبه های مدیریتبحران پرداخته و سپس نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید این منطقه شناسایی شد و در انتها به ارایه راهبرد و نتیجه گیری پرداختهشد. نتیجه پژوهش نشان می دهد که فرصت های محدوده بیشتر از تهدیدها و ضعف های محدوده بیشتر از قوت ها می باشد و راهبرد قابل قبول جهت مدیریت بهینه بحران زلزله در محدوده راهبرد بازنگری و بعد از آن راهبرد تدافعی می باشد. راهبردها و راهکارهای اینپژوهش میتواند در جهت مدیریت بحران زلزله در بافت فرسوده قدیمی منطقه 20 تهران مفید و موثر واقع شود. و می توان امیدوار بودکه مسایلی همچون ترمیم بافت فرسوده و اولویت بندی مناطق بر اساس خطرپذیری، هماهنگی حکومت در زمان بحران و اقدامات مهمدر هر مرحله از بحران زلزله، به درستی برنامه ریزی شوند.

مدیریت بحران، زلزله، برنامه ریزی شهری، منطقه 20 تهران