مهدی مفتاح هلقی - استادیار گروه مهندسی آب. دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
محمد ابراهیم زنگانه - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی منابع آب. دانشگاه علوم کشاورزی و منابع ط
حمید بشیری - دانشجوی کارشناسی مهندسی آب. دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

نگاهی به آمار رشد جمعیت در کشور نشان می‌دهد که در تأمین آب مورد نیاز جامعه دچار بحران خواهیم شد. اشتباه بزرگی که تا بحال مرتکب شده‌ایم غفلت از بزرگترین ثروت ملی کشور که همانا آب، سرزمین پهناور و اقلیم بسیار ارزشمندی است که در اختیار داریم، بوده است. به نظر می‌رسد چاره کار جلوگیری از به هدر رفتن آب است. با پیشرفت علم و به مدد تکنولوژی، روشهای نوین مثل استفاده از دریچه قطاعی در خدمت کشاورزی قرار گرفته و سبب رشد اقتصادی کشور شده است. دریچه‌های قطاعی عمدتاً در روی سرریز سدها، جهت کنترل جریان خروجی‌های تحتانی سدها و کنترل جریان در کانال‌های کشاورزی استفاده می‌شود. در صورتیکه تکنیکی برای استقرار دقیق ضریب تخلیه وجود داشته باشد، دریچه‌ای قطاعی این پتانسیل را دارند که از آنها به عنوان یک ابزار دقیق اندازه‌گیری استفاده شوند. این کار می‌تواند به استفاده بهینه از منابع آب کمک شایانی نماید. در این تحقیق با استفاده از پارامترهای عمق بالا دست و پایین دست دریچه، ارتفاع بازشدگی و شعاع بازو که از روی مدل آزمایشگاهی دریچه قطاعی برداشت شده، سعی شده است یکبار به روش آنالیز رگرسیون چند متغیره و سپس به کمک دستور Solver که کار بهینه‌سازی را انجام می‌دهد، بهترین رابطه ممکن بین این پارامترها و ضریب تخلیه سرریز تخمین زده شود. جهت این کار بیش از 600 مدل رگرسیونی توانی گوناگون را جهت تست کردن در نظر گرفته که با جابجایی و حذف پارامترهایی که در بالا نام برده شد، مدل بهینه انتخاب می‌شود. همچنین برای محاسبه‌ی خطای آزمایش، یعنی تفاومت مقدار ضریب تخلیه مشاهده‌ای و محاسبه‌ای از روش میانگین مجموع مربع خطا استفاده شده است.

دریچه قطاعی، بهینه‌سازی، رگرسیون چند متغیره، Solver