محمدرضا ستوده نیا - دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه اصفهان
علی اکبر صافی اصفهانی - دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه اصفهان

اختلاف قرایات قرآنی در برخی از آیات الاحکام، باعث اختلاف در برداشت و فهم مفسران و فقها شده است. در این مقاله با توجه به اهمیت بحث ربا در جامعه و مذمت و نهی از آن در اقتصاد اسلامی، به بررسی اختلاف قرایات آیه 39 سوره روم و اثر آن بر آرای مفسران و فقیهان شیعه می پردازیم و ضمن تبیین و تحلیل لغوی، قرایی، روایی و تفسیری ربا با بیان اختلاف قرایت دو واژه ءاتیتم (اتیتم) و لیربوا (لتربوا) بررسی وجوه قرایات و احتجاجات هر قرایت، با نگاهی تحلیلی نشان داده می شود که تنوع برداشت های حکمی از این آیه از قبیل ربای حلال یا حرام و نیز تنوع برداشت های مصداقی همچون تفسیر متعلق ربا در آیه به عطیه یا هدیه یا هبه یا قرض فایده دار یا ربای نسییه در نظر مفسران و فقیهان شیعه، ناظر به اختلاف قرایات آیه است و توجه به قرایات توسط بسیاری از این فقیهان و مفسران است که ظرفیت این تفاسیر و فتاوی مختلف را ایجاد کرده است.

ربا، اختلاف قرایات، تفسیر، فقه، آیات الاحکام، سوره روم