جواد ختایی - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه مهندسی عمران، واحد آذرشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، آذرشهر، ایران
مهدی کوهدرق - گروه مهندسی عمران، واحد ملکان، دانشگاه آزاد اسلامی، ملکان، ایران

در طی یک زلزله مقدار قابل توجهی انرژی به سازه تحمیل می شود. بنابراین هر سازه جهت استهلاک انرژی باید توانایی تطبیق با عوامل محیطی را دارا باشد. ابزار کنترل سازه در سال های اخیر برای این منظور توسعه یافته اند. یکی از این ابزار کنترل سازه میراگرهای جرمی تنظیم شونده می باشد. در این مطالعه، بهینه یابی پارامترهای میراگر جرمی تنظیم شونده با استفاده از یک الگوریتم فراابتکاری جدید، جهت کنترل پاسخ سازه تحت تحریکات لرزه ای انجام شده است. این روش که یک الگوریتم مبتنی بر جستجوی تصادفی می باشد، بر مبنای رفتار اجتماعی حشره ملخ و نحوه جستجوی منبع غذا توسط این حشره بنا نهاده شده است. نتایج بدست آمده از این تحقیق، حاکی از عملکرد مناسب روش ملخ در یافتن جواب بهینه داشته و پاسخ سازه تحت تحریکات زلزله بهبود یافته است. در هر دو نمونه حل شده، الگوریتم ملخ توانسته پارامترهای میراگر را طوری تخمین بزند که درصد کاهش پاسخ تغییرمکان سازه در مقایسه با سایر روش ها، بیشترین مقدار ممکن باشد. در قاب ده طبقه با جرم ثابت، تغییرمکان مربوط به طبقات 1 و 10 به ترتیب 32/40 % و 54/36 % کمتر از حالت بدون میراگر بوده است. همچنین در قاب ده طبقه با پارامترهای جرم، سختی و میرایی متغیر، میزان کاهش تغییرمکان طبقه اول نسبت به الگوریتم ژنتیک، حدود 10 % مقدار بیشتری را نشان می دهد.

میراگر جرمی تنظیم شونده، بهینه سازی، الگوریتم ملخ، کنترل سازه