منیره خیام نیا - دانشجوی دکتری ریاضی دانشگاه پیام نور تهران
محمد رضا یزدچی - استادیار دانشکده مهندسی پزشکی دانشگاه اصفهان
عقیله حیدری - دانشیار دانشکده ریاضی دانشگاه پیام نور مشهد
محسن فروغی پور - دانشیار گروه مغزو اعصاب، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران

مقدمه سردرد یکی از شایع ترین شکایت ها در جامعه امروزی است. برای درمان انواع سردرد، اولین قدم تشخیص دادن نوع سردرد است. هدف از این پژوهش این است که با استفاده از منطق فازی و سیستم های فازی، به افتراق و تشخیص سردردهای شایع پرداخت. روش کار این مطالعه از نوع همبستگی می باشدو از سال 1393-1395 در مطب متخصص نورولوژی انجام شده است.با استفاده از منطق فازی، سیستم خبره ای برای تشخیص انواع سردرد ارایه شده که دراین سیستم از موتور استنتاج فازی ، مدل استنتاج ممدانی با مشخصه های max-min به عنوان عملگرهای AND- OR و روش مرکز جرم (Centroid) برای غیر فازی سازی، به کارگرفته شده است. نتایج با استفاده از اطلاعات150 بیمار بررسی شد که سیستم تا 82 % توانایی افتراق درست را دارد. صحت، دقت، حساسیت و ویژگی سیستم به ترتیب 86، 93، 85 و 88 % برای میگرن و 93، 91 ، 55 و99 % برای سردردهای تنشی و 97، 86، 66 و 99 % برای سردردهای ناشی از عفونت و 95، 85، 88 و97 % برای سردردهای ناشی از افزایش فشار داخل جمجه بود. با آزمون دوجمله ای ارزیابی شد که % تشخیص درست (82%) بیش از تشخیص نادرست (18 %) بوده است (001/0> P). ضریب کاپا توافق 71/0، 65/0، 74/0 و 84/0 بین تشخیص سیستم و تشخیص پزشک به ترتیب برای میگرن، سردرد تنشنی، سردرد ناشی از عفونت و سردرد ناشی از افزایش فشار داخل جمجمه را نشان داد. نتیجه گیری با توجه به نزدیک بودن علایم سردردهای شایع و اهمیت تشخیص به موقع و نیز نتایج مطلوب حاصل از به کارگیری و ارزیابی سیستم خبره پیشنهادی، این سیستم می تواند در تشخیص و افتراق سردردهای شایع بسیار مفید باشد. 

تشخیص, سردرد, سردرد اولیه, سردرد ثانویه, سیستم خبره, منطق فازی