امامعلی عاشری - دانشیار گروه جغرافیای دانشگاه پیام نور مرکز ارومیه
سکینه فریدونی - دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری

مقدمه و بیان مساله: یکی از مهمترین نیازهای روانی بشر شادمانی و نشاط است. تاکنون به ویژگی سرزندگی محیطهای شهری در مطالعات، توجه اساسی نشده است. این مساله در بافتهای فرسوده شهری که در مراکز شهرها قرار داشته و زمانی به عنوان قلب تپنده شهر محسوب میگردیدند نمود بیشتری دارد. به نحویکه امروزه با تخلیه جمعیتی و پیامدهای ناشی از آن مواجه هستند لذا برنامهریزی در جهت ارتقای سرزندگی که میتواند موجب افزایش تمایل به سکونت در این بافتها گردد ضروری به نظر میرسد. بازآفرینی شهری رویکردی است که میتواند در دستیابی به این مهم کارآمد باشد.هدف: هدف اساسی این پژوهش بازآفرینی بافت تاریخی و فرسوده شهر تبریز که در بافت مرکزی آن واقع گردیده می باشد تا از این طریق بتوان موجبات ارتقای سرزندگی در این بافت را فراهم آورد. روش: جمع آوری اطلاعات به دو روش اسنادی کتابخانهای و میدانی با استفاده از ابزار پرسشنامه صورت گرفته است. جهت تکمیل پرسشنامه تعداد 200 نفر به شکل تصادفی از میان ساکنین بافت مرکزی شهر و کارشناسان و متخصصین انتخاب گردیده است تا بتوان با شناخت عوامل داخلی و خارجی پیش روی محدوده و با تاکید بر شاخصها و اصول بازآفرینی شهری موجبات ارتقای وضعیت آن را فراهم نمود. تحلیل SWOT مدلی است که میتوان با استفاده از آن به این هدف دست یافت. یافته ها: نتایج پژوهش نشان میدهد که بازافرینی تاثیر مستقیم و معناداری بر سرزندگی در این بافتها دارد. از دیدگاه شهروندان محدوده بافت مرکزی شهر تبریز فاقد سرزندگی است و میزان رضایتمندی از وضعیت شاخصها کم میباشد. این بافت دارای پتانسیلهایی است که تقویت این عوامل میتواند موجب ارتقای سرزندگی در آن گردد که با توجه به نتایج تحلیل سوات استفاده از راهکارهای محافظه کارانه((WO در اولویت اول قرار دارد.

محله، بافت فرسوده و تاریخی، بازآفرینی، سرزندگی، شهر تبریز