سیمین مرادی - کارشناس تربیت بدنی

صنعت مسافدت و گردشگری به عنوان بزرگترین و متنوع ترین صنعت در دنیا به حساب می آید. بسیاری از کشورها، این صنعت پویا را منبع اصلی درآمد، اشتغال زایی، رشد بخش خصوصی و توسعه زیر ساختها می دانند. صنعت گردشگری در سراسر دنیا، به ویژه در کشورهای در حال توسعه که منابع دیگر اقتصادی مانند تولید یا استخراج منابع طبیعی ندارند، بسیار مورد توجه است. با وجود این فرصت استفاده از این منبع درآمدی برای تمام کشورها مساوی است. ورزش یکی از فعالیتهای مهم گردشگری هنگام گردشگری است و گردشگری و مسافرت نیز با انواع گوناگون ورزش همراه است، گردشگر کسی است که برای مدتی، دست کم یک شب و نه بیش از یک سال، به کشوری غیر از وطن یا محل سکونت معمولی خود مسافرت میکند و هدف او کارکردن و پول در آوردن در آن کشور نیست. گردشگر ورزشی، بازدیدکننده موقتی است که حداقل 24 ساعت درمحل رویداد اقامت می کند و هدف اصلی او شرکت در یک رویداد ورزشی است و در عین حال، جذابیتهای ثانویه ای ممکن است وجود داشته باشد. بررسیها نشان میدهند که از سال 1967 تا 989، تمایل گردشگران برای شرکت در ورزش 1300 درصد داشته است و شواهد زیادی نیز در این زمینه وجود دارند. یک بررسی انجام شده در زمینه تعداد گردشگران در استرالیا و نیوزلند درسال 1996 نشان داد، بیش از 3 درصد از کل تعداد بازدید کنندگان ورزشی و تفریحی تشکیل داده بودند که میزان هزینه های آنها در استرالیا 234 تا 430 میلیون دلار بوده است. همچنین، رویدادهای بزرگ ورزشی می تواند بر گسترش بازارهای آینده گردشگری تاثیر گذار باشند این کار از طریق جذب بازدید کنندگان به شهر یا کشوری انجام می گیرد که قبلا از آن بازدید نکرده اند. بعضی از کشورها نیز در توسعه و کسب سود از محل گردشگری ورزشی بسیار موفق عمل کرده اند در آمریکا. در آمد حاصل از رویدادهای گردشگری 27 میلیارد در سال برآورد شده است و بیش از 75 میلیون آمریکایی بزرگسال (دو پنجم جمعیت آمریکا) بیان داشتند که در پنج سال گذشته در یک رویداد ورزشی هنگام مسافرت چه به صورت تماشاگر یا شرکت کننده حضور داشته اند. ثابت شده است که کشور ایران با توجه به بررسییهای انجام شده، یکی از ده کشور اول جهان از نظر جذابیتهای گردشگری است در صورتی که سهم کشور ما از صنعت گردشگری جهان بسیار ناچیز است، در واقع سهم گردشگری کشور از تولید ناخالص ملی برابر با 0/1 درصد است. با توجه به مرتبط بودن انتخاب محل برای گردشگری با فعالیتهای ورزشی موجود در آن یکی از حیطه هایی که می توان با استفاده از آن گسترش گردشگری در کشور کمک کرد، مسابقات و رویدادهای ورزشی بین المللی است که به دلیل دامنه و گستردگی آن، بالقوه می تواند سبب جلب توجه تعداد زیادی گردشگر داخلی یا خارجی شود درحال حاضر، تعداد مسابقات و رویدادهای بین المللی ورزشی که در کشور برگزار می شود، اندک است . یک علت این امر، میتواند سوددهی و بازدهی مالی پایین این رویداد باشد. از طرف دیگر، یکی از عاملهای مهم در سوددهی و کسب بهره های اقتصادی از رویدادهای بین المللی ورزشی، گردشگری حاصل از آن است، از دغدغه های مهم بازاریان و سازمان دهندگان رویدادهای بین المللی ورزشی. بالا بردن میزان استقبال بازدید کنندگان و تماشاگران از رویدادهای ورزشی هنگام برنامه ریزی، همچنین شناسایی علل و عاملهای موثر بر جلب گردشگران یا دلایل دیگر ، بازاریابی مناسبی برای جلب گردشگران به رویدادهای بین المللی ورزشی (چه گردشگران خارجی و چه داخلی) صورت نگرفته است (یا حداقل اطلاعات کافی در این زمینه در دسترس نیستند) . این مشکل باعث شده است، با وجود هزینه های هنگفتی که سازمان تربیت بدنی، کمیته ملی المپیک، فدراسیونها و دیگر نهارهای مرتبط با برگزاری رویدادهای بین المللی ورزشی می پردازند، نتوانند از فایده های زیاد توسعه گردشگری حاصل از این رویدادهای ورزشی بین المللی، می توان بهره های اقتصادی رویدادهای و ملی را افزایش داد و از فایده های آن در همان بخش با بخشهای دیگر بهره برد، آنچه درحال حاضر در ایران صورت نمی گیرد. یکی از راههای توسعه گردشگری ورزشی در هر مکانی، تعیین شناسایی و استفاده از عاملهای موثر بر توسعه آن است. علتها و عاملهای فراوانی وجود دارند که بر قصد و میل گردشگران برای حضور در یک رویداد بین المللی ورزشی و انتخاب آن تاثیر گذارند. در این میان عاملهای سوق دهنده اهمیت ویژه ای دارند و دربسیاری از تحقیقات مرتبط با عاملهای موثر بر حضور گردشگران مورد توجه قرارگرفته اند . عاملهای سوق دهنده به آن دسته از عاملهای اطلاق می شود که به دلایل گردشگران برای مسافرت مربوط بوده و به متغیرهایی مثل انگیزه ها، نیازها، علاقه ها، فرهنگ و ویژگی های مسافرت کنندگان مربوط است. نوگووا و دیگران (1996) نیز متوجه شدند که سلامتی و تندرستی و عشق به ورزش دو عامل سوق دهنده گردشگران ورزشی فعال محسوب می شوند همچنین آنها متوجه شدند که نیمرخ روانی شرکت کنندگان در رویدادهای ورزشی همگانی نسبت به رویدادهای رقابتی متفاوت است.