هادی سروری - استادیار دانشگاه آزاد مشهد،دانشکده شهرسازی
زهره قاجاریان - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی معماری اسلامی، دانشگاه بین المل امام رضا (ع) مشهد
سیده سمیرا مرتضوی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی معماری اسلامی، دانشگاه بین المللی امام رضا (ع) واحد مشهد
زهرا زهانی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی معماری اسلامی،دانشگاه بین المللی امام رضا (ع) واحد مشهد

معماری ایرانی متاثر از اندیشه و نگرش هایی در هر دوره بوده است و کالبد آن همواره با تفکرات بنیادین ارتباط داشته است . در این بین اصل سلسله مراتب یکی از اصول حاکم بر جهان هستی است. سلسله مراتب فضایی در معماری ایرانی به بررسی چگونگی چیدمان فضاها در کنار یکدیگر می پردازد . این مسئله نشان دهنده ی نمود سلسله مراتب فضایی غالب در مجموعه های عبادی از آتشکده ها تا کلیساهای معاصر می باشد . مساجد و فضاهای مذهبی به دلیل موضوعیت خاص معنوی و روحانیشان؛ دارای سلسله مراتبی پیچیده شده اند که علاوه بر سلسله مراتب عملکردی و فضایی و بصری و فرمی و ... که در اکثر ابنیه سنتی و مذهبی جهان قابل شناسایی است و دارای مفاهیم دیگری از سلسله مراتب در بطن خود نیز میباشند که لایه های عمیق تری از وجود آدمی را مورد مخاطب قرار می دهد. این مقاله با روش توصیفی - تحلیلی و با تاکید بر مشاهدات صورت گرفته از مسجد امام اصفهان و مسجد گوهر شاد صورت گرفته است و در پایان این نتیجه بدست آمده است که نتایج تحقیق نشان می دهد در سلسله مراتب مسجد این ویژگی ها وجود دارد.

معماری ، سلسله مراتب ، مسجد امام اصفهان