فروغ شاهسونی - دانشجوی کارشناسی ارشد، بخش علوم دام، دانشگاه بیرجند
نظر افضلی - استاد، بخش علوم دام، دانشگاه بیرجند
سیدجواد حسینی وشان - دانشیار، بخش علوم دام، دانشگاه بیرجند

آب پنیر از جمله ضایعات صنایع لبنی است که سالیانه حجم زیادی از آن دور ریخته می شود و آلودگی محیط زیست را در پی دارد از همین رو، توجه به این منبع غنی از باکتری های مفید می تواند کمک بزرگی را به کاهش آلودگی محیطی و استفاده در صنعت دام و طیور را به همره داشته باشد. بنابراین هدف این پژوهش بررسی اثرات آب پنیر و پرو بیوتیک تجاری برعملکرد، فراسنجه های بیوشیمیایی خون و پاسخ ایمنی جوجه های گوشتی انجام شد. تعداد 250 قطعه جوجه گوشتی نر یک روزه راس 308 به طور مساوی در قالب طرح کاملا تصادفی در 25 واحد آزمایشی شامل 5 تیمار، 5 تکرار توزیع شدند. جیره های آزمایشی شامل شاهد، آب پنیر(در سه سطح 4، 8 و 10 درصد) و سطح 1/0 درصد مولتی بهسیل 100 (توصیه شده کارخانه) بود. تحلیل داده ها نشان داد افزودن آب پنیر در سطح چهار درصد ضریب تبدیل خوراک را در دوره آغازین و پایانی پرورش کاهش داد (05/0> P). در دوره رشد افزودن چهار و هشت درصد آب پنیر باعث افزایش وزن بدن در مقایسه با سطح 10 درصد آب پنیر شد(05/0> P) در حالی که در 35 روزگی عیار پادتن علیه گلبول قرمز با افزودن 4 درصد آب پنیر بالاترین و در 42 روزگی سطح 4 و 8 درصد آب پنیر نسبت به شاهد بالاترین عیار پادتن کل را نشان دادند (05/0> P) عیار ایمنوگلوبین M و G در 35 و 42 روزگی تحت تاثیر تیمارهای آزمایشی قرار نگرفت. سطح 8 درصد آب پنیر غلظت کلسترول و پروبیوتیک و سطوح 4 و 8 آب پنیر LDL سرم خون را در مقایسه با شاهد کاهش دادند (05/0≥P). سطح 8 درصد آب پنیر موجب افزایش عمق کریپت و نسبت ارتفاع پرز به عمق کریپت در مقایسه با شاهد شد (05/0> P). آب پنیر و مولتی بهسیل باعث افزایش وزن نسبی بورس فابرسیوس و کاهش درصد چربی بطنی در مقایسه با گروه شاهد شد (05/0> P). در کل، یافته های این پژوهش نشان داد که آب پنیر را تا سطح 10 درصد بدون اثر منفی بر عملکرد رشد پرنده و شاخص های خونی می توان استفاده نمود ولی افزودن در سطح 4 درصد می تواند باعث کاهش کلسترول، ضریب تبدیل و بهبود پاسخ ایمنی جوجه های گوشتی گردد.

آب پنیر, ارتفاع پرز, ضریب تبدیل غذایی, عیار پادتن, کلسترول