هادی ولی پور قره قیه - هیات علمی مدعو گروه نمایش دانشگاه نبی اکرم (ص) و فرهنگ و هنر تبریز
نرجس ابراهیمی غانمی - مدرس گروه نمایش هنرستان هنرهای زیبای دخترانه کوثر تبریز

ادبیات نمایشی با سابقه ی طولانی خود، گونه های متنوعی از عرضه ی داستان به مخاطب پدید آورده است که ادبیات نمایشی پایداری نمونه ای از آن هاست. در کشور ما تقریبا کسی نیست که با واژه ی مقاومت و پایداری مانوس نباشد. ادبیات نمایشی پایداری با همراه داشتن ذات مقاومت، عرصه ی جذابی برای علاقه مندان است تا قلم به کار انداخته و مضامین موثر مقاومت را در قالب تابلوهایی دراماتیک به مردم عرضه کنند. به گزینی با رویکردی انتقادی-تحلیلی، سعی در پرده برداری از بخش هایی دارد که میزان گزینش عناصر مناسب فرم و محتوای قابل ارائه به مخاطب را می سنجد و نگاهی تجزیه گرایانه به عناصر درام دارد. مقاله ی حاضر می کوشد به بررسی و تبیین جایگاه ادبیات نمایشی در پرهیز از بد نویسی و بدگویی، و اعمال به گزینی بپردازد. با توجه به این که حوزه ی نمایش و ادبیات نمایشی در مواجهه ی مستقیم نویسنده با تماشاگر، از طریق گروه اجرا بر صحنه قرار دارد و امکان تکرار آن نمایشی برای بینندگان، همچون خواننده ی متون ادبی صرف فراهم نیست، این بزنگاه اندک برای انتخاب نادرست و به اصطلاح بدنگاری ادبی مناسب نیست. از طرفی، وابستگی ادبیات عامیانه به ادبیات نمایشی نیز مزید بر علت است که گاه انتخاب های نادرستی رقم زده شود. یافته های این پژوهش نشان می دهد جهان نمایش با در نظر گرفتن اجرای دسته جمعی و حضور مخاطب عام و خاص و از هر سن در سالن نمایش، رهیافت های ویژه ای برای جایگزینی بد نگاری ادبی به خدمت می گیرد. در غالب آثار نویسندگان این حوزه، به گزینی به محورهایی نظیر پرهیز از استهجان، مواردی که امکان فاش گویی به لحاظ موضوعی و یا ظرفیت واژگانی که برای طرحش وجود ندارد، ساختار، روایت، شخصیت پردازی، دیالوگ نویسی، اتمسفر و... اطلاق می شود. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد، با توجه به این که میزان تاثیرگذاری ادبیات نمایشی به واسطه ی اجرا در مخاطب بسیار جامع تر از سایر حوزه های ادبی مرسوم است، تمام نویسندگان این حوزه می کوشند، بهترین ابزار و واژگان را در آثار خود به کار گیرند و بیافرینند تا علاوه بر فرهنگ سازی، به گسترش به اندیشی و به نگاری در ادبیات جامعه ی خود نیز کمکی بکنند. این پژوهش به شکل نظری و تحلیلی و با بهره گیری از منابع مکتوب کتابخانه ای انجام گرفته و هدف تحلیل نقادانه و تطبیق آثار مطروحه است.

به گزینی، ادبیات پایداری، ادبیات نمایشی، دفاع مقدس