علی محمد احمدوند - استاد و عضو هیئت علمی دانشگاه ایوان کی
مهدی کلانترهرمزی - دانشجوی دکتری مهندسی صنایع دانشگاه ایوان کی
فاطمه اکبری - کارشناس ارشد مهندسی صنایع، دانشگاه خوارزمی
سیده راضیه احسانی امره یی - کارشناس ارشد مهندسی صنایع، دانشگاه الزهرا

انرژی برق به عنوان یکی از خدمات عمومی و همگانی، مورد استفاده بخش عظیمی از مردم است. بازار برق ایران با بازار عمده فروشی کار خود را آغاز کرده و در شرایط فعلی قوانین و سازوکارهای مرتبط با آن بطور کامل تدوین شده و به صورت جدی در کشور در حال اجراست. یکی از اصلی ترین نیازهای این بازار، تامین شرایط پایدار و مطمئن، جهت پاسخگویی به نیاز و مصرف شبکه میباشد و در این راستا، از توسعه ظرفیتهای تولید جهت تامین انرژی مورد نیاز و جبران ظرفیتهای مستهلک شده استفاده میشود. جهت دستیابی به توان لازم جهت عکسالعمل مناسب در قبال درخواستهای آتی، استفاده از مدلسازی پویا، جهت پیشبینی میزان مصرف ضروری به نظر میرسد که به شکل فراگیر در بازارهای برق دنیا استفاده میشود. در مدلهای بازار برق برای نمایش ساخت و برچیدن نیروگاه ها، اکثر مدلسازان پویایی شناسی ترجیح میدهند تا از میان انواع مختلف تاخیرهای مواد، تاخیرهای مرتبه اول (FODs) را بدلیل سادگی بیشتر انتخاب نمایند؛ باوجود اینکه تاخیرهای خط لولهای (PLDs)، ایجاد و اسقاط نیروگاه ها را به شکلی بهتر مدلسازی می نمایند. هرچند از هر دو نوع تاخیر میتوان برای نمایش تاخیرهای مواد استفاده نمود، اما هریک نتایج متفاوتی عرضه مینمایند که جنبه های مثبت و منفی آن میبایست به درستی مدنظر قرار داده شوند. بنابراین، این تحقیق به دنبال پیادهسازی FOD و PLD در یکمدل5 بازار برق عمومی بوده تا بدین طریق بتواند اثربخشی و کفایت آنها را در قالب یک مدل مناسب، ارزیابی نماید. لذا در این پژوهش، کاربردهای مناسب برای هر یک از تاخیرات ذکر شده و میزان اهمیت آنها در مدلهای پویایی شناسی بیان شده است. در حقیقت، نتایج شبیهسازی که به شکل قابل ملاحظه ای به مقایسه هر دو مدل پرداخته است، نشان میدهد که PLD در مدلسازی تاخیرهای ساخت نیروگاه های جدید و همچنین خروج نیروگاه های قدیمی، نتایج واقعی تر و ملموستری ارائه مینماید. همچنین، نتایج نشان میدهد که استفاده ص5رف از تاخیرات FOD در مدلهای بازار برق، نه تنها موجب کاهش تولید برق پس از گذشت چند سال خواهد شد، بلکه به دلیل درنظر نگرفتن پویایی کل سیستم، اطلاعات نادرستی تولید مینماید که میتواند منجر به برنامه ریزی نادرست انرژی گردد.

ظرفیت تولید شبکه، تاخیرهای مدلسازی، سیستم دینامیک.