نرجس سیفی پورنقنه - گروه اصلاح نباتات و بیوتکنولوژی کشاورزی، دانشجوی ارشد بیوتکنولوژی کشاورزی، دانشگاه شهرکرد
فریبا رفیعی - گروه اصلاح نباتات و بیوتکنولوژی کشاورزی، استادیار گروه اصلاح نباتات و بیوتکنولوژی کشاورزی، دانشگاه شهرکرد
احسان شهبازی - گروه اصلاح نباتات و بیوتکنولوژی کشاورزی، استادیار گروه اصلاح نباتات و بیوتکنولوژی کشاورزی، دانشگاه شهرکرد

کرفس کوهی با نام علمی Kelussia odoratissima M گیاهی مهم از خانواده چتریان با ارزش های دارویی، اقتصادی و اکولوژیکی در منطقه زاگرس مرکزی است. متاسفانه این گیاه در اولین مرحله ای رشدی خود (غنچه)، در اثر برداشت غیرمجاز که در نتیجه باور بومیان با دارا بودن خواص درمانی بیشتر و عطر و طعم زیاد و بازار پسند بودن، در معرض انقراض می باشد. اگرچه مطالعاتی زیادی در زمینه شناسایی ترکیبات کرفس کوهی صورت گرفته است، ولی این اولین مطالعه در زمینه شناسایی ترکیبات شیمیایی در مرحله رشد کامل رویشی کرفس کوهی که مهمترین مرحله از زندگی این گیاه برای ادامه رشد این گیاه در سال های آینده و همچنین تولید بذر برای جلوگیری از انقراض این گونه گیاهی با ارزش است. به منظور بررسی میزان ترکیبات شیمیای ی این گیاه در مرحله رشد کامل رویشی، ابتدا از اکوتیپ شیخ علیخان از مرحله، رشد رویشی کامل کرفس کوهی نمونه برداشت شد. برای شناسایی ترکیبات به صورت بافت تازه و سالم با روش Headspace، استفاده شد. پس از بررسی های نتایج Headspace و مراجعه به کتب مرجع، ترکیبات عمده شیمیایی مرحله رشد کامل رویشی کرفس کوهی شناسایی گردید. مهمترین ترکیب های تشکیل دهنده شامل: α –copaene, (2E)-Decen-1-ol, Propylbenzene, (2E-)-methyl-3-Octen-5-yne, ligustilide Z, 5-Pentyl cyclohexa-1, 3-diene می باشند که حدود 89.8 درصد از ترکیبات را تشکیل می دهد.

گیاهان دارویی، کرفس کوهی، Headspace، فتالید