رضا احمدی - گروه مهندسی معدن، دانشگاه صنعتی اراک، اراک
سید میعاد سادات کودهی - گروه مهندسی معدن، دانشگاه صنعتی اراک، اراک

ذخایر معدنی براساس معیارهای مختلفی رده­بندی می­شوند. روش­های زمین­آماری ازجمله دقیق­ترین روش­های تخمین و رده­بندی ذخایر معدنی می­باشند. مهم­ترین روش­های زمین­آماری رده­بندی ذخایر معدنی شامل رده­بندی با استفاده از تعداد و کیفیت پراکندگی داده­های شرکت­کننده در تخمین، رده­بندی با استفاده از خطای واریانس کریجینگ و رده­بندی با استفاده از کارآیی کریجینگ می­باشد. در پژوهش حاضر ذخیره توده کانسار سرب و روی اره­گیجه رباط واقع در محدوده پیرامون شهر خمین در استان مرکزی با استفاده از روش­های مذکور، به سه رده ذخایر قطعی، احتمالی و ممکن، رده­بندی شده است. جهت شناخت بهتر کانسار و ماهیت ماده معدنی، ابتدا لاگ لیتولوژی تمام گمانه­ها و مدل سه­بعدی لیتولوژی محدوده کانسار با استفاده از نرم­افزار Rockworks ترسیم شد. برای تخمین ذخیره کانسار بعد از واریوگرافی منطقه با نرم­افزار SGeMS از روش زمین­آماری لاگ کریجینگ معمولی بلوکی به­کمک نرم­افزار Datamine استفاده شد. متوسط عیار و ذخیره کانسار نیز با در نظر گرفتن شرایط مختلف اقتصادی، به­ازای عیارحدهای 5/1، 2 و 3 درصد تعیین شد. مقایسه نتایج پژوهش نشان می­دهد که اختلاف میزان ذخیره رده­بندی شده با روش­های مختلف، نسبتا زیاد است. روش استفاده از تعداد و کیفیت پراکندگی داده­های شرکت­کننده در تخمین نسبت به دو روش دیگر میزان ذخیره قطعی بیش­تری را نتیجه می­دهد اما دقت دو روش دیگر در این مورد بیش­تر است، بنابراین در عمل استفاده از این دو روش به روش استفاده از تعداد و کیفیت پراکندگی داده­های شرکت­کننده در تخمین، ارجحیت دارند. میزان ذخیره احتمالی محاسبه شده با هر سه روش به یکدیگر نزدیک می­باشد.

روش های زمین آماری, کریجینگ, Datamine, تخمین ذخیره, کانسار سرب و روی اره گیجه رباط خمین