محمد فولادی - دانشیار دانشگاه قم

داد و ستد زبان ها یکی از مباحث مهم در زبان و ادبیات هر کشور و تعاملات فرهنگی ملل به شمار می آید. وام واژه هایی که در زبان های گوناگون جا به جا می گردد، تنها یک عنصر زبانی محض به شمار نمی رود بلکه واژه ها، ترکیب ها و نشانه های زبانی به همراه خود عناصر فرهنگی، اجتماعی زبان  را نیز منتقل می کنند؛ گرچه این انتقال و تاثیرگذاری بسیار ظریف و نامحسوس و کند می نماید،ولی تاثیر آن بسیار واقعی و گاه پایدار است.  زبان فارسی به عنوان یکی از زبان هایی که تا قرن ها، پس از زبان عربی، زبان دین و علوم اسلامی و انسانی به شمار می آمد و بسیاری از منابع و آثار و علومی مانند عرفان،کلام، فلسفه، طب، نجوم و جز آن به زبان فارسی گفته و نگاشته می شد؛ همان نکته ای که رهبر فرزانه بر آن تاکید دارد که زبان فارسی باید به زبان مرجع علمی دنیا تبدیل شود.در این مقاله سعی بر این بوده که با بررسی مباحث مطرح شده از سوی صاحب نظران و مقالات مهمی که موضوع تبادل فرهنگی ملل از طریق زبان و ادبیات فارسی را بر رسیده اند، برخی از نمودهای تاثیر زبان فارسی در زبان کشورهایی مانند  فرانسه، ایرلند، قزاقستان و جز آن واکاوی گردد. این بررسی  نشان داد زبان فارسی بر دیگر زبانها تاثیر نهاده و واژه هایی از این زبان در زبان های دیگر راه یافته وآثار شاعران بزرگی چون حافظ، سعدی، فردوسی، پروین اعتصامی و نیما به زبان هایی مانند انگلیسی، فرانسوی، قزاقی، بوسنیایی، ایرلندی و لبنانی ترجمه شده و در تعامل فرهنگی و زبانی ملل موثر بوده است.

زبان, فرهنگ, تعاملات زبانی, زبان فارسی, فرهنگ ملل