حمید محمودآبادی - استادیار بازنشسته دانشگاه شیراز
ساسان خادمی - دانشجوی دکترای حسابداری دانشگاه شیراز

پژوهش های پیشین رفتار نامتقارن هزینه در طی زما نبر چسبندگی هزینه ناشی از تغییرات فروش تمرکزداشته است. هزینه یابی بر مبنای فعالیت به توسعه این مفهوم که همه فعالیت ها و هزینه های مرتبط با آنهابرگرفته از حجم فروش یا تولید نمی باشند، کمک نمود. هدف این پژوهش بررسی مدل رفتار نامتقارن هزینه بهکمک مفهوم هزینه یابی بر مبنای فعالیت با استفاده از داده های مربوط به 130 شرکت پذیرفته شده در بورساوراق بهادار تهران در فاصله سال های 1390 الی 1397 است. این پژوهش، با اضافه نمودن دارایی های ثابت بهعنوان محرک دوم مدل رفتار نامتقارن هزینه، به بررسی مفهوم اینرسی هزینه میپردازد. در این راستا، ابتداآزمون فرضیه ها به منابع انسانی شامل تعداد و هزینه کارکنان محدود گشته و سپس به هزینه های اداری،عمومی و فروش نیز تسری یافت. یافته های حاصل از پژوهش در ارتباط با تعداد و هزینه کارکنان، نشان می-دهد که تغییرات در منابع انسانی در بین دو محرک، قابل تفکیک بوده و مدل دو محرکه قدرت توضیحیبیشتری در مقایسه با مدل تکمحرکه فراهم میسازد. بعلوه، نتایج نشان میدهد که اینرسی هزینه مرتبط بامحرک دارایی های ثابت، از شدت بیشتری نسبت به چسبندگی هزینه مرتبط با محرک فروش برخوردار است.همچنین، نتایج حاصل از آزمون فرضیه ها در ارتباط با هزینه های اداری، عمومی و فروش نشان میدهد کهیافته های پژوهش در رابطه با منابع انسانی به هزینه های اداری، عمومی و فروش نیز قابل تعمیم است.

رفتار نامتقارن هزینه، چسبندگی هزینه ، اینرسی هزینه ، هزینه یابی بر مبنای فعالیت، مدل دو محرکه