مائده اکبرکرکاسی - دانش آموخته کارشناسی ارشد مترجمی عربی دانشگاه تهران، تهران، ایران
علی افضلی - استادیار زبان و ادبیات عربی دانشگاه تهران، تهران، ایران

ترجمه نوعی بازنویسی است که مترجم نقش اساسی در این فرآیند دارد. بدیهی است که جریان ترجمه بدون هیچ گونه دخل و تصرفی از سوی مترجم امکانپذیر نیست و مترجم به عنوان نقش آفرین اصلی در فرآیند ترجمه، مداخلاتی در متن مقصد خواهد داشت. این مداخلات تحت تاثیر عواملی چون دین، فرهنگ، قدرت، ایدئولوژی حاکم بر مترجم و... انجام میشود که در اصطلاح به آنها عوامل فرازبانی گفته میشود. در مقالهی حاضر نگارندگان کوشیدهاند با بهرهگیری از روش توصیفی- تحلیلی، ضمن تعریف و برشماری مهمترین عوامل فرازبانی موثر بر عملکرد مترجم به تحلیل و ارزیابی تاثیر این عوامل بر ترجمه بپردازند. با بررسی عوامل مذکور و بیان تاثیر این عوامل بر عملکرد مترجم، نگارندگان به این نتیجه رسیدند که هر یک از این عوامل به گونهای با مترجم گره خوردهاند و نمیتوان آنان را از مترجم و ترجمه تفکیک ساخت؛ به همین سبب، دیگر نمیتوان ترجمه را تنها برگردان زبان مبدا به مقصد دانست بلکه هر ترجمه، در حکم تالیف است که در آن تمامی عوامل نامبرده به صورت آگاهانه یا غیر آگاهانه نقش دارند.

ترجمه، مترجم، عوامل فرازبانی