حامد فتحی پور - کارشناس فنی شرکت طراح گستر آب آرا
مجید منتصری - استاد گروه مهندسی آب دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه
جواد بهمنش - استاد گروه مهندسی آب دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه

تغییرات اقلیمی نیز یکی از چالش های مهم فراروی بشریت است که سیستم های منابع آب از جمله مخازن ذخیره را تحت تاثیر قرار می دهد. تحلیل سیستم مخازن ذخیره یا با استفاده از داده های تاریخی انجام می گیرد یا با استفاده ازداده های تولید شده به صورت مصنوعی انجام می پذیرد. هدف از این تحقیق، برآورد ورودی سد مهاباد با استفاده از داده های مصنوعی تولیدی با اعمال تغییرات اقلیمی پیش بینی شده توسط مدل های چرخه عمومی جو و بدون اعمال آناست. برای تولید داده های بارش ماهیانه مصنوعی از روش والنسیا شاکی که یکی از مدل های موفق در تولید داده های ماهیانه بارش است، استفاده شده است. برای بررسی تغییرات اقلیمی در حوضه سد مهاباد، تغییرات متغیرهایی مانندبارش و دما از نتایج مدل های چرخه ی عمومی استخراج گردیده است. از نتایج این مدلها تحت 3 سناریوی A1B ، A2 و B1 استفاده شده است. با توجه به کمبود اطلاعات برای مدل سازی هیدرولوژیکی این حوضه آبریز توسط مدل هایهیدرولوژیکی، از روش شبکه های عصبی مصنوعی برای توسعه مدل بارش رواناب در این حوضه استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان میدهد دما در اثر تغییر اقلیم، در این حوضه آبریز، در بازه مطالعاتی 2010-2030 حدود یک درجه سانتیگراد افزایش خواهد داشت. بارش حوضه روند افزایشی خواهد داشت. رواناب ورودی به سد در شرایط تغییر اقلیم، دارای تغییرات کمی می باشد. به این صورت که رواناب فصل زمستان افزایش، فصل بهار و تابستان کاهش یافته و رواناب فصل پاییز تقریبا ثابت می ماند و در مجموع رواناب سالانه کاهش می یابد. کاهش رواناب علیرغم افزایش بارش در این سد،وجود چالشهای جدید در آینده و لزوم ارائه راهکارهای جدید برای مقابله با این چالش ها را نشان می دهد

تغییرات اقلیمی، مدل های چرخه عمومی جو، بارش رواناب، شبکه های عصبی مصنوعی، سد مهاباد