سیده معصومه موسوی - گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد
لیلا شبانی - گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد پژوهشکده زیست فناوری، دانشگاه شهرکرد
ندا میرآخورلی - گروه اصلاح نباتات و بیوتکنولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد

پاسخ‌های گیاهان به الیسیتورها نتیجه یک سری از تغییرات متوالی تنظیم شده در میزان هورمون‌ها و یا گونه‌های اکسیژن واکنشی (ROS) است. در این تحقیق، شاخص رشد، میزان کلروفیل‌ها و کاروتنوئید، میزان H۲O۲، میزان پراکسیداسیون لیپیدی غشا، فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان (کاتالاز، گایاکول پراکسیداز، آسکوربات پراکسیداز و سوپراکسید دیسموتاز) و میزان پرولین در کشت‌های ساقهM. officinalis که تحت تیمار الیسیتور آبسیزیک اسید بودند، مورد بررسی قرار گرفتند. محیط کشت ساقه‌های ‌ M. officinalis به وسیله غلظت‌های متفاوت آبسیزیک اسید (۰، ۵، ۲۵، ۵۰ و ۱۰۰ میکرومولار) تغذیه شدند. و پس از گذشت ۷ و ۱۴ روز از تیمار، شاخص‌های مورد نظر اندازه‌گیری شدند. شاخص رشد نمونه‌های تحت تیمار در تمام غلظت‌های آبسیزیک اسید نسبت به نمونه شاهد کاهش نشان داد. میزان کلروفیل a، b و کل نیز در تمام غلظت‌های ABA نسبت به نمونه شاهد کاهش یافت. میزان کاروتنوئید در غلظت‌های ۲۵ و ۱۰۰ میکرومولار آبسیزیک اسید نسبت به شاهد افزایش نشان داد. الیسیتور ABA باعث افزایش میزان H۲O۲ در تمام غلظت‌های آبسیزیک اسید نسبت به نمونه شاهد شد. از میان آنزیم‌های آنتی اکسیدان اندازه‌گیری شده، فعالیت آنزیم آسکوربات پراکسیداز و SOD در تمام غلظت‌ها افزایش یافت. میزان پراکسیداسیون لیپید غشا تنها در غلظت ۱۰۰ میکرومولار ABA نسبت به شاهد افزایش یافت. میزان پرولین در تمامی غلظت‌ها، به جز در غلظت ۵ میکرومولار آبسیزیک اسید نسبت به شاهد افزایش نشان داد. بنابراین به نظر می‌رسد که آبسیزیک اسید به عنوان یک مولکول انتقال پیام نقش مهمی در تولید پراکسید هیدروژن و تولید آنزیم‌های آنتی اکسیدان کاتالاز و پراکسیدازها در ساقه‌های کشت شده بادرنجبویه داشته است.

آبسیزیک اسید, آنتی‌اکسیدان, الیسیتور, بادرنجبویه, پراکسیداسیون لیپید