محمدرضا علی رمائی - گروه زیست شناسی، دانشکده علوم ، دانشگاه اصفهان ، اصفهان ، ایران
محمد ربانی خوراسگانی - هیات علمی / گروه زیست شناسی ، دانشکده علوم ، دانشگاه اصفهان ، اصفهان ، ایران
محمدرضا رحمانی - هیات علمی / گروه ایمنولوژی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی کردستان ، سنندج ، ایران
سید حمید زرکش اصفهانی - هیات علمی / گروه زیست شناسی ، دانشکده علوم ، دانشگاه اصفهان ، اصفهان ، ایران

مقدمه: هلیکوباکتر پیلوری یک باکتری گرم منفی و میکروآئروفیل میباشد. حدود نیمی از جمعیت انسانی جهان آلوده به این باکتری میباشند. این باکتری یکی از عوامل اصلی زخم معده و سرطان معده شناختهشده است. افزایش مقاومتهای آنتیبیوتیکی، هزینه بالای درمانهای ترکیبی و عوارض جانبی نامطلوب، منجر به افزایش تمایل به روشهای جایگزین نظیر استفاده از آنتیاکسیدانها، عوامل ضدالتهابی، پروبیوتیک ها و داروهای گیاهی شده است. مواد و روشها: در این بررسی تحقیقات صورت گرفته بر روی اثرات ۲۹ خانواده گیاهی شامل ۶۹ گونه گیاهی در ایران برعلیه هلیکوباکتر پیلوری در شرایط آزمایشگاهی و بالینی، بررسی و دستهبندیشده است. نتایج: با توجه به نتایج بهدستآمده میتوان از گیاهانی نظیر نعناع، آویشن شیرازی، مروتلخ، گئوم ایرانیکوم، سماق، ملک ازرق، گلپر، زنیان، افنسطین، شیرینبیان، زیتون و انار بهعنوان گیاهانی که بیشترین تاثیر را برعلیه هلیکوباکتر پیلوری در شرایط آزمایشگاهی از خود نشان دادهاند یادکرد. بحث و نتیجهگیری: با توجه به اثرات ضد باکتریایی گیاهان موردبررسی در این مطالعه، این گیاهان دارویی پتانسیل استفاده بهعنوان جایگزینی مناسب در درمان عفونت ناشی از هلیکوباکتر پیلوری را دارا میباشند اما قبل از هر چیز باید سنجش عملکرد ضد باکتریایی عصارههای گیاهی برعلیه هلیکوباکتر پیلوری هم در شرایط آزمایشگاهی و هم در شرایط بالینی مورد ارزیابی قرار گیرد. تعیین ماده موثر میتواند به تحقیقات بعدی در این زمینه کمک شایانی نماید. همچنین عملکرد گونههای گیاهی یکسان در مناطق مختلف باید سنجیده شده و نهایتا درزمینه تاثیرگذاری آنها نتیجهگیری شود. در ارتباط با سویههای هلیکوباکتر پیلوری مورد آزمایش نیز بایستی از یکسویه استاندارد برای ارزیابی عملکرد ضد باکتریایی عصارههای گیاهی مختلف استفاده شود و استفاده از سویههای متفاوت ممکن است نتایج متفاوتی را در مورد تاثیر ضد باکتریایی عصاره گیاهی یکسان حاصل نماید.

هلیکوباکتر پیلوری, گیاهان دارویی, نعناع, آویشن شیرازی, مروتلخ, گئوم ایرانیکوم, سماق