سوسن براتی قهفرخی
سعید سلطانی کوپایی
سید جمال الدین خواجه الدین
بهزاد رایگانی

در این تحقیق، جهت بررسی تغییرات کاربری اراضی، حوزه آبخیز قلعه شاهرخ با مساحت ۱/۱۵۰۹۸۰ هکتار انتخاب گردید. داده سنجنده های MSS ،TM و ETM+ از ماهواره لندست برای این منظور استفاده شد. برای تهیه نقشه های کاربری اراضی حوزه، پس از انجام تصحیحات و آنالیزهای مختلف بارزسازی شامل PCA،FCC روی تصاویر، منطقه با استفاده از GPS، نقشه های توپوگرافی ۱:۵۰۰۰۰ و اطلاعات جانبی دیگر مورد بازدید صحرایی قرار گرفت. واحد های کاربری اراضی مختلف با انجام نمونه برداری تصادفی طبقه بندی شده بررسی شد. پس از اعمال روش های مختلف طبقه بندی ، صحت نقشه های تولیدی مورد ارزیابی قرار گرفت و نقشه های نهایی کاربری اراضی حوزه در سال های ۱۳۵۴، ۱۳۶۹ و ۱۳۸۱ به روش هیبرید و با دقت قابل قبول تولید گردید. سپس روند تغییرات کاربری اراضی در دوره های مورد مطالعه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که در دوره اول مطالعه (سال ۱۳۵۴) بیشترین وسعت کاربری اراضی مربوط به مرتع تنک و اراضی با پوشش پراکنده با ۶/۴۱ درصد و کمترین وسعت مربوط به کشاورزی آبی با ۵/۱ درصد بوده است. هم چنین در دوره دوم (۱۳۶۹-۱۳۵۴) بیشترین وسعت کاربری مربوط به مرتع تنک و اراضی با پوشش پراکنده با ۴/۴۳ درصد و کمترین وسعت مربوط به کشاورزی آبی با ۱/۴ درصد است. در دوره سوم مطالعه (۱۳۸۱-۱۳۶۹) بیشترین وسعت کاربری با ۶/۳۵ درصد مربوط به کشاورزی دیم و کمترین وسعت مربوط به کشاورزی آبی با ۷ درصد می باشد. طی سال های ۱۳۵۴ تا ۱۳۶۹ بیشترین تغییر کاربری شامل تبدیل مراتع با پوشش نیمه انبوه به دیم زارها و اراضی زراعی آبی و در درجه دوم تبدیل این مراتع به مراتع تخریب یافته با پوشش پراکنده است. در طی سال های ۱۳۶۹ تا ۱۳۸۱ بیشترین تغییر کاربری در مراتع تنک و اراضی با پوشش پراکنده است که به همراه بخشی از مراتع نیمه انبوه به دیم زارها و زراعت آبی تبدیل شده اند.

Land use change, Qale Shahrokh, Satellite images, MSS, TM, ETM+., تغییرات کاربری اراضی، قلعه شاهرخ، تصاویر ماهواره ای ،MSS،ETM + ،TM