محمدرضا جلیلوند - مدرس مدعو، آینده پژوهی، داتشکده مدیریت دانشگاه تهران، تهران، ایران
پریسا مهرانی عدل - کارشناس ارشد مدیریت بازرگانی

کاروانسرای خانات از جمله دنج ترین و دلرباترین بناهای قدیمی تهران است که در بخشقدیمی پایتخت قرار دارد. کاروانسرای خانات در میدان امین السلطان همانند تاریخی می باشد که درقلب تهران واقع است. از تاریخ دقیق ساخت کاروانسرای خانات اطلاعی در دست نیست، اما دراولین نقشه تهران که به دستور ناصرالدین شاه در سال ۱۳۰۲ هجری قمری ترسیم شده بود، محلکنونی کاروانسرا به نام سرای روغنی مشخص شده است که در اطراف آن بازاری قرار داشت کهروغن در آنجا به فروش می رسید. روغنی سرا در آن زمان در خارج از حصار صفوی و در کناردروازه حضرت عبدالعظیم قرار داشت.این مطالعه به صورت کتابخانه ای و بر اساس مرور ادبیات و نوشتارهای موجود در زمینهکاروانسرای خانات انجام شده است. تا کنون نوشتارهای اندک و انگشت شماری به بررسی ویژگی هاو مختصات کاروانسرای خانات پرداخته اند.کاروانسرای خانات، از نخستین کاروانسراهای درون شهری تهران بود که بدون هیچگونهتخریب و ویرانی با مرمت و بازسازی مالکان این مکان فرهنگی تاریخی همچنان به حیات خودادامه میدهد. این کاروانسرا با مساحت ۱۰ هزار مترمربع با الهام از معماری باغ های ایرانی شکلگرفته که ۵۲ حجره را در محوطه خود جای داده است، بدینگونه که در هر ضلع کاروانسرا، ۱۳حجره وجود دارد. علیرغم جذابیت های این کاروانسرا، مشکل اصلی آن فضای بیرونی خانات استکه مستلزم همکاری و همیاری شهرداری تهران و وزارت میراث فرهنگی می باشد. حجره های زیبایخانات می توانند جایی برای اتراق توریست های خارجی باشند تا کاروانسرا اندکی به گذشته خود بازگردد.

کاروانسرا، خانات، معماری و مهندسی، احیاء و مرمت