نوید یعقوب زاده - دانشجوی دکتری جغرافیای شهری، عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی – واح

شاه عباس به عنوان یکی از پایه گذاران مکتب اصفهان دو مسجد را با فاصله نزدیک در کنار میداننقش جهان ساخت. پرسش اصلی این است که دلیل این موضوع چیست. برخی برآنند که مسجد شیخلطف الله مرکز طریقت و مسجد امام مرکز شریعت بوده است. این نوشتار پس از بررسی های تاریخی وکتابخانه ای نشان می دهد که این فرض درست نیست. زیرا در این برهه تاریخی تضاد بین قزلباشان بهعنوان نمایندگان تصوف با روحانیون مهاجر جبل عامل بالا گرفته است و در این جدال شاه عباس باتوجه به خویشاوندی آل صفی با روحانیون جبل عامل و دعوت از ایشان به ایران جهت نهادینه سازیتشیع اثنی عشری در جبهه شریعت قرار گرفت؛ بنابراین وی به طور حتم با ساخت یک مرکز تجمع، درافزایش قدرت تصوف گام برنمی داشت. از دیگر سوی به یاد داشته باشیم که این شاه با توجه بهسیاستهای ضد تسنن خود دشمنان دیگری نیز داشت؛ لذا حفاظت از جان سلطان سبب ایجاد مسجدشیخ لطف الله گردید؛ بر خلاف مسجد امام که با هدف کارکردی کاملا مذهبی و اجتماعی برای عامهمردم برپا گشت.از این رو می توان ساخت مسجد شیخ لطف الله را یکی از اولین گامهای ایجاد پدافند غیرعامل در ایران دانست

مسجد شیخ لطف الله، مسجد امام، اصفهان، صفویه، پدافند غیر عامل