نوید دولت آبادی فراهانی - کارشناسی ارشد مهندسی عمران و محیط زیست، دانشکده عمران و محیط زیست، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.
حمید طاهری شهر آیینی - استادیار، دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه صنعتی شاهرود، شاهرود، ایران.
محسن ناصری - دکتری، مهندسی عمران، پردیس فنی دانشگاه تهران، تهران، ایران.
مسلم قاسمی - کارشناسی ارشد، آبیاری و زهکشی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.

زمینه و هدف: رودخانه بهمنشیر یکی از منابع مهم آب در جنوب غرب ایران می باشد که دخول شوری و سایر آلاینده­ها، این رودخانه را تحت تاثیر قرار داده است در این مطالعه، مدل سازی کمی و کیفی رودخانه­ بهمنشیر به همراه کانال های آب رسانی مجتمع پرورش میگوی چوئبده با استفاده از نرم افزار MIKE۱۱ انجام یافته است. روش بررسی: ابتدا با مدل سازی هیدرولیکی یکپارچه رودخانه و کانال های آب رسان، عدد مانینگ برای این رودخانه برابر با ۰۱۸/۰ برآورد گردید. سپس اقدام به مدل سازی شوری با استفاده از حل معادله همرفت- پخش شد و ضریب پخش طولی رودخانه مورد کالیبراسیون و صحت­سنجی قرار گرفت و ضریب پخش طولی برای این رودخانه برابر با  تعیین شد. در ادامه به مدل­سازی پارامترهای کیفی نظیر اکسیژن محلول، نیترات، آمونیاک، BOD و دما در طول رودخانه و کانال­های آب­رسان با استفاده از زیر برنامه ECOLAB پرداخته شد. با آنالیز حساسیت پارامترهای مختلف مدل، پارامترهای مهم مدل مشخص و کالیبره شدند و مدل کالیبره­شده مورد صحت­سنجی قرار گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد رفتار کانال های آب رسان از نوع راکتور اختلاط کامل می باشد  و با محاسبه ضرایب تبدیل پارامترهای مختلف رودخانه به کانال، تغییرات غلظت شوری و دیگر پارامترهای کیفی در کانال ها محاسبه و مقدار متوسط شوری، اکسیژن محلول، آمونیاک و نیترات در کانال ها حدود ۲۷۰۰۰ ، ۳ ، ۳  و ۵ ppm تعیین شد. این پارامترها در رودخانه به ترتیب ۵۳۰۰، ۲/۲، ۲/۱ و ۱۱  ppmتعیین شدند. مدلهای هیدرولیکی، شوری، اکسیژن محلول، دما، آمونیاک و نیترات توسعه داده شده در مرحله صحت سنجی به ترتیب دارای ضریب همبستگی ۹۵/۰ و درصد خطای مطلق به ترتیب برابر ۹/۷، ۱۲، ۲/۱، ۷۹/۰و ۳۴/۰ بود. بحث و نتیجه گیری: نتایج مدل­سازی، قابلیت مدل MIKE۱۱ در شبیه­سازی کمی و کیفی آب در رودخانه­های تحت شرایط جزر و مدی را به اثبات رساند.

مدل سازی هیدرولیکی, مدل سازی شوری, مدل سازی کیفی, رودخانه بهمنشیر, کانال های آب رسان, نرم افزار .MIKE۱۱