بهاره آقاسی - دانش آموخته کارشناسی ارشد خاکشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان
احمد جلالیان - عضو هیئت علمی گروه خاکشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان( اصفهان
ناصر هنرجو - عضو هیئت علمی گروه خاکشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان( اصفهان

افزایش فشارهای ناشی از رشد جمعیت و ایجاد تغییرات اساسی در کاربری اراضی، نیاز به بررسی اثرات تغییر کاربری اراضی بر حاصلخیزی خاک را افزایش داده است. این پژوهش با هدف بررسی تغییرات عناصر غذایی خاک طی تغییر کاربری اراضی مرتعی انجام شد. چهار نوع کاربری مرتع با پوشش گیاهی خوب، مرتع با پوشش گیاهی متوسط، دیمزار رها شده و دیمزار تخریب شده در حوزه آبخیز قره آغاج اصفهان مورد مطالعه قرار گرفت و تعداد 4 نمونه کاملاً تصادفی از هریک از دو عمق 0- 10 و 10 - 30 سانتیمتری آنها برداشت گردید. نتایج نشان داد مقدار مواد آلی و ظرفیت تبادل کاتیونی خاک در عمق 10 - 0 سانتی متری خاک به ترتیب کاهشی معادل با 6/ 66 درصد و 8/ 38 درصد و در عمق 30 - 10 سانتیمتری خاک به ترتیب کاهشی معادل با 58 درصد و 4/ 61 درصد را نسبت به کاربری مرتعبا پوشش گیاهی خوب نشان دادند. مقدار نیتروژن کل نیز در کاربری مرتع با پوشش گیاهی خوب بیشترین تفاوت معن یدار را نسبت به سایر کاربری ها نشان داد اما تفاوت معنی داری در میزان فسفر قابل جذب در بین کاربری ها و در اعماق مورد مطالعه مشاهده نگردید. همچنین کمترین میزان پتاسیم قابل دسترس خاک در هر دو عمق مورد مطالعه، در کاربری دیمزار تخری بشده مشاهده شد. نتایج به روشنی نشان می دهد که تغییر کاربری اراضی تخریب خاک را تشدید می نماید که برای توسعه کشاورزی و سلامت محیط یک تهدید محسوب می گردد و درنتیجه نیاز است تا مدیریت پایدار خاک گسترش یابد

تخریب خاک، تغییر کاربری اراضی، حاصلخیزی خاک، کیفیت خاک