قاسم قربانی رستم - استادیار، گروه علوم پایه، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اسلامشهر، اسلامشهر، ایران
مهرداد پاکزاد - استادیار، موسسه ژئوفیزیک، دانشگاه تهران، تهران، ایران
نوربخش میرزائی - دانشیار، موسسه ژئوفیزیک، دانشگاه تهران، تهران، ایران

پیرامون سامانه گسلی زندان- میناب- پالامی و خطواره عمان در جنوب ایران، دو زون زمین­ساختی کاملا متفاوت وجود دارد: زون فرورانش مکران در شرق و زون برخورد قاره­ای زاگرس در غرب؛ که سبب پیچیدگی زمین­ساختی آن منطقه شده است. از آنجایی که مطالعه میدان تنش در درک صحیح خواص کشسانی محیط، بررسی تنش­های زمین ساختی اعمال شده به صفحه­های زمین­ساختی و میزان بزرگی و نحوه انتقال آنها، و همچنین تشریح ژئودینامیک منطقه مورد مطالعه، دارای کاربردی اساسی است، در این مطالعه ارزیابی میدان تنش و همچنین تعیین راستای بیشینه تنش افقی (SH) در اطراف سامانه گسلی زندان- میناب- پالامی مورد توجه قرار گرفته است. برای رسیدن به این هدف، با استفاده از وارون­سازی توام تکرار­ شونده سازوکار کانونی زمین لرزه ها مقادیر تنش و راستای آنها به دست آمده است. از شرق به غرب سامانه گسلی زندان- میناب- پالامی با عبور از زون فرورانش مکران به زون برخوردی زاگرس، راستای بیشینه تنش افقی (SH)، از زاویه ۰۹/۵ درجه به ۹/۰ درجه نسبت به شمال کاهش می­یابد. به منظور بررسی میدان کرنش، بردارهای سرعت از داده­های سامانه موقعیت­یابی جهانی (GPS) استفاده شده است. بیشترین اختلاف بین بردار سرعت و راستای بیشینه تنش افقی در ایستگاه بندرعباس (BABS) به میزان ۱۱ درجه در نزدیکی سامانه گسلی زندان- میناب- پالامی تعیین شده است که بیانگر تغییرات در زون گذار است. ضرایب اصطکاک به دست آمده برای زاگرس و مکران بیانگر میزان اصطکاک بیشتر زون مکران است.

میدان تنش, وارون سازی, سازوکار کانونی, بیشینه تنش افقی, سامانه گسلی زندان- میناب- پالامی