حسین هاشم نژاد - استادیار دانشگاه دانشکده معارف و اندیشه اسلامی دانشگاه تهران
جعفر گل محمدی - استادیار دانشگاه تهران، دانشکده معارف و اندیشه اسلامی
زهرا علیمرادی - استاد مدعو گروه مطالعات اسلامی به انگلیسی، جامعه المصطفی (ص)، بخش مجازی، قم

پژوهش حاضر رفتار موسی (ع) نسبت به رفتارهای ناسازگار بنی اسرائیل و فرعون را تحلیل می کند. اینکه «راهکارهای موسی (ع) برای مدیریت روانی جامعه ، نسبت به ناسازگاری هایی که با مفهوم دفاع روانی قابل تحلیل اند، چیست؟» بر این اساس، دفاعهای ناسازگارانهی این افراد با استفاده از «روش کیفی تحلیل متون» در مباحث مربوط به مکانیزم های دفاع روانی، استخراج، مقوله بندی و تحلیل شد. همچنین، برای اصطیاد شیوه های مدیریت روانی در مواجهه با رفتارهای ناسالم، از «روش های متعارف در علوم اسلامی» و با رعایت «ضوابط و قواعد تفسیر» در فهم قرآن کریم استفاده شد. از نتایج این مطالعه، تبیین دو سازوکار «دلیل تراشی و فرافکنی» در بنی اسرائیل، سه سازوکار «فرافکنی، بی ارزش سازی و همه کارتوانی» در فرعون و هفت روش مدیریت توسط موسی (ع) است. راهکار «اطمینان بخشی» بین روان شناسی و آموزه های قرآنی مشترک و شش روش جدید شامل «مدارا برای حساسیت زدایی، آگاه سازی، داستانسازی، شرکت دادن توجیه گران در کار، محرومیت از امتیازات و تغییر محیط» است.

اضطراب, مکانیزم دفاع روانی, دلیل تراشی, فرافکنی