افسانه صانعی مقدم - دانشجوی ارشد معماری پایدار، دانشگاه علم و صنعت
مهدی خاکزند - دانشیار دانشکده معماری منظر ، دانشگاه علم و صنعت
هانیه صنایعیان - استادیار دانشکده معماری، دانشگاه علم و صنعت

بررسی آمار های سازمان جهانی بهداش ت ۱ نشان می دهد که سالانه ۵ میلیون نفر بر اثر آلودگی هوا دچار مرگ زودرس می شوند. از مهم ترین آلاینده هایی که سلامت انسان را به خطر می اندازند، ذرات PM۲.۵ و PM۱۰ می باشد. استنشاق این ذرات در دراز مدت باعث افزایش ابتلا به بیماری های قلبی عروقی و تنفسی و همچنین سرطان ریه می شود. طبق آمار سالانه ۷۵ هزار نفر در ایران و تقریبا دوبرابر استاندارد براورد شده توسط سازمان جهانی بهداشت بر اثر این آلاینده ها می میرند. در نتیجه اهمیت این موضوع از نظر شناخت عواملی که می توانند بر پراکندگی بیشتر ذرات آلاینده تاثیر گذار باشند؛ امری مهم است. در این مطالعه با روش گرداوری اطلاعات و مطالعات کتابخانه به صورت توصیفی تحلیلی؛ مجموعه ای از عوامل تاثیر گذار که تا کنون مورد بررسی محققین قرار گرفته است، جمع آوری و طبقه بندی شده است. با توجه به نتایج به دست آمده سه دسته عوامل جوی، مورفولوژی معماری و پوشش گیاهی فاکتور های کلی تاثیر گذار بر پراکندگی ذرات آلاینده هستند. از میان فاکتور های مطالعه شده، در بخش معماری چیدمان بلوک ها، محصوریت و ارتفاع ساختمان ها از مهم ترین عوامل محسوب می شوند.ناگفته نماد سرعت باد به عنوان یک عامل کلیدی برای پراکنده کردن آلاینده از اطراف بنا با ویژگی های ذکر شده ارتباط مستقیم دارد. همچنین نتایج نشان می دهد گیاهان از جهت مورفولوژی و ساختار فیزیکی و همچنین تاثیر آن ها بر رطوبت و دما به شکل مثبت یا منفی بر پراکندگی ذرات اثر گذار هستند. در نتیجه شناخت این اثر در فرایند طراحی معماری به وسیله روش هایی از قبیل شبیه سازی رایانه ای، تونل باد، اندازه گیری های میدانی و... بایستی مورد مطالعه قرار گیرد .

ذرات آلاینده PM ، پوشش گیاهی، مورفولوژی معماری، آلودگی هو ا