سمیه نظامی - دانشجوی دکتری، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
سید حسین نعمتی - استادیار، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
حسین آروئی - دانشیار، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
محمد کافی - استاد، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

یکی از مهم ترین روش ها در برنامه های اصلاحی سبزی ها، گزینش والدین و نتاج برتر با هدف بهبود ژنتیکی صفات کمی و کیفی می باشد. به منظور بررسی ژنتیکی صفات کمی و کیفی لاین های گوجه فرنگی، تلاقی های نیم-دای آلل بین هشت لاین با اسامی C.JPS۳، S.۲۲۷۴، H.۱۳۷۰، K.۲۲۷۴، S.L.، C۲۰، Primoga و A۱۳۰۱۲ انجام شد. هیبریدهای حاصل و والدین، در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار کشت شدند. صفات شاخص شکل میوه، تعداد حفره میوه، شاخص سفتی میوه، درجه بریکس، اسیدیته قابل تیتر، pH آب میوه، تعداد خوشه  در بوته، تعداد گل در خوشه، تعداد میوه در هر بوته، متوسط وزن یک میوه و عملکرد اندازه گیری شدند. والد K.۲۲۷۴ دارای بالاترین ترکیب پذیری عمومی (GCA) در صفات عملکرد، تعداد میوه در بوته و شاخص سفتی میوه بود. بالاترین ترکیب پذیری خصوصی (SCA) برای صفت متوسط وزن میوه به ترتیب در دو تلاقی C۲۰ x C.JPS۳ و A۱۳۰۱۲ x K.۲۲۷۴ مشاهده شد. در میان والدین و هیبریدها، والد H.۱۳۷۰ و هیبرید Primoga × H.۱۳۷۰ بالاترین میزان عملکرد را داشتند. بالاترین درصد هتروزیس نسبی در صفات تعداد میوه در هر بوته، متوسط وزن یک میوه و عملکرد به ترتیب در تلاقی های A۱۳۰۱۲ × Primoga، C۲۰ × C.JPS۳ و Primoga × H.۱۳۷۰ مشاهده شد. نقش اثرات فوق غالبیت و غالبیت کامل در کنترل صفات عملکرد، تعداد میوه در بوته، اسیدیته قابل تیتر و بریکس بیش تر از اثر افزایشی بود. با این وجود، در کنترل صفت متوسط وزن میوه اثر افزایشی موثر بوده است.  

عمل غالبیت ژن, والد برتر, هتروزیس, هیبرید