غزاله بیک محمدی - کارشناسی ارشد پژوهش هنر، دانشکده هنر، دانشگاه نیشابور

در بستر هنرهای سنتی ایران به نحو بهتری می توان روحانیت معماری ایران را باز جست. معماری همواره با مفاهیم سکونت و سکونتگری همراه بوده است و بنیادی ترین نیاز انسان را نمایانده و نشان داده است. همه داوری های معماری سنتی ایران بر پایه و مایه انسان و مواضع انسانی صورت می گیرد. انسانی که به همان اندازه که باشنده همیشگی به نظر می رسد و خود را پایدار می پندارد و بر اساس این پنداشت به سرکشی می پردازد-ازقضا- به مانند سفال از خاک برآمده ، با خاک برای همیشه ملازم و همراه خواهد شد و به هر تقدیر می شکند. شکستن از الزامات وجودی انسان – و البته منشاء عبرت- است. مسئله این تحقیق نسبت شناسی معماری و سفالگری از منظر انسان شناختی سنتی و هدف آن تنویر و تبیین مقوله سکونت و ابعاد آن در حوزه های هنر و معماری است. روش تحقیق در این مقاله بر اساس مطالعات توصیفی تحلیلی بوده و اهمیت آن معطوف به باز خوانی مواریث عرفانی و معنوی در بستر هنر و معماری سنتی ایران بوده است. نتیجه این تحقیق نشان داده است که به رغم تنوع و تفاوت در کاربرد معماری و سفال – از منظر هستی شناسی- این دو دارای اشتراکات بسیار هستند که تنها با تدقیق و توغل در وجوه مختلف آنها می توان به وجوب آن رسید.

معماری ، سفالگری، سنت، سکونت، معنویت