زهرا حجازی زاده - ستاد آب و هواشناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، گروه جغرافیا، دانشگاه خوارزمی تهران، تهران، ایران
بهلول علیجانی - استاد آب و هواشناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، گروه جغرافیا، دانشگاه خوارزمی تهران، تهران، ایران
حسین عساکره - استاد آب و هواشناسی ، دانشکده علوم انسانی، گروه جغرافیا ، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
مختار فتاحیان - گروه جغرافیا، دانشکده ادبیات، دانشگاه خوارزمی تهران، تهران، ایران،

چکیدهتغییر روند سامانه های کلان مقیاس جوی همچون پرفشار جنب حاره ای، نقش بسزایی در تغییر اقلیم سطح زمین دارد. در این پروهش برای نیل به  این  هدف، از داده های ارتفاع ژئوپتانسیل جو تراز میانی (تراز ۵۰۰ ه.پ) از پایگاه داده وابسته به مرکز اروپایی پیش بینی میان مدت جو استفاده شده است. این داده ها داری تفکیک مکانی ۱*۱ درجه قوسی و به صورت میانگین روزانه برداشت گردیده است. دوره آماری این پژوهش از سال ۱۹۸۰ تا ۲۰۱۹ میلادی برای کشور ایران بوده و شامل ۲۶۶ یاخته است. جهت بررسی روند ارتفاع ژئوپتانسیل بر روی ایران از آزمون روند من-کندال استفاده گردید. نتایج پژوهش نشان داد که ارتفاع ژئوپتانسیل جو بر روی ایران در ماه های ژوئن، جولای و آگوست داری روند افزایشی(مثبت) در سطح معنی داری ۱.۹۶ است. البته روند کاهشی ارتفاع ژئوپتانسیل در مناطق شرق و جنوب شرق ایران قابل تامل است. همچنین در تمام ماه های مورد بررسی، ارتفاع جو ایران در مناطق مرکز، غرب و شمال غرب سیر صعودی داشته که عموما این سیر افزایشی متاثر سطح گستره پرفشار جنب حاره است. این تغییرات باعث ناهنجاری در الگوهای آب و هوایی مناطق می گردد.

ارتفاع ژئوپتانسیل , تحلیل روند , تغییر اقلیم , ایران