شهباز شمس الدینی - عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان چهارمحال و بخت

با توجه به نقش حیاتی آب در زندگی انسانها و وابستگی تنگاتنگ مسئله توسعه به آن، همچنین میزان کم نسبت آب قابل در دسترس به کل آب های جهان و توزیع نامناسب آب از لحاظ زمانی و مکانی و رشد روزافزون جمعیت، وقوع بحران آب را در بسیاری از نقاط جهان از جمله کشور ما که در منطقه خشک و نیمه خشک کره زمین واقع شده محتمل می نماید. اجرای طرح های انتقال آب بین حوضه ای در کنار دیگر راهکارهای تأمین آب، با توجه به تجربه دیگر کشورها در این مسئله و معیارهای بین المللی موجود از جمله معیارهای مورد نظر یونسکو و نیز الزامات قانونی کشور ما در مورد طرح های انتقال آب، می تواند حوضه هایی که در آن ها بحران آب به شدت احساس می شود را به حالت توازن و تعادل نزدیک نماید. بدیهی است اجرای این گونه طرح ها؛ آثار اقتصادی، اجتماعی زیست محیطی زیادی به صورت مملوس و غیر مملوس در حوضه های مبدأ و مقصد به ویژه در حوضه مبدأ به دنبال خواهد داشت. تأکید مقاله حاضر بر آثار اقتصادی و اجتماعی مترتب بر مقوله انتقال ببین حوضه ای آب می باشد. از منظر اقتصادی می توان به کاهش سطح زیر کشت محصولات کشاورزی، کاهش کیفیت محصولات زراعی و باغی، غیر اقتصادی شدن کشاورزی، کاهش درآمد کشاورزان، خسارت به تولید آبزی پروری، خسارت به صنعت توریسم، تخریب زیستگاه های حیات وحش و تخریب چشم اندازهای طبیعی اشاره کرد. مهمترین آثار اجتماعی انتقال بین حوضه ای آب عبارتست از: افزایش درگیری بین مصرف کنندگان آب، افزایش فقر عمومی، افزایش مهاجرت، افزایش نارضایتی های عمومی در مورد تصمیم دولت مبنی بر انتقال آب، بروز بی عدالتی ها و افزایش سوء ظن ها و ایجاد یأس و ناامیدی در مردم حوضه مبدأ به دلیل از دست دادن برخی فرصتها.

آثار اقتصادی، آثار اجتماعی، انتقال بین حوضه ای آب