محسن صالح زاده - Department of Water Engineering, faculty of agriculture and natural resources, Urmia University, Urmia, Iran
محمد همتی - Department of Water Engineering, faculty of irrigation and natural resources, Urmia University, Urmia, Iran
مهدی یاسی - Department of Irrigation and Reclamation Engineering, faculty of agricultural engineering and technology, University of Tehran, Karaj, Iran
استفان لانزونی - Department of Civil, Environmental , and Architectural Engineering ICEA, faculty of engineering, University of Padua, Padua, Italy.

سرریزهای مستغرق سازه­هایی با ارتفاع کوتاه هستند که کاملا زیر سطح آب قرار داشته و جهت بهبود شرایط کشتیرانی، ایجاد زیستگاه آبزیان، کنترل جابجایی قوس ها و ... احداث می شوند. هدف این تحقیق ارزیابی کارایی سرریزهای مستغرق بر الگوی فرسایش و رسوبگذاری در قوس ۹۰ درجه تند می باشد. به منظور رسیدن به این هدف مجموعه­ای از سرریزها با ارتفاع نسبی ۳۰ و ۷۰ درصد و شیب تاج صفر و ۷ درصد در دیواره قوس خارجی احداث شدند. زاویه، طول و فاصله بین سرریزها ثابت در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که سرریزهای با ارتفاع نسبی ۷۰ درصد و شیب تاج صفر بهترین عملکرد را در حفاظت بستر نزدیک دیواره قوس خارجی داشت. با احداث این سازه­ها در قوس، ۷ درصد رسوبگذاری نزدیک دیواره خارجی در مقطعی که منطبق بر محل ماکزیمم آبشستگی در حالت شاهد بود، صورت گرفت. تغییر در ارتفاع و شیب تاج سرریز مستغرق اثر قابل ملاحظه ای بر کاهش ماکزیمم ارتفاع نسبی تپه رسوبی نداشت و فقط در فرود ۴۳/۰ به طور متوسط ماکزیمم ارتفاع نسبی تپه رسوبی ۱۰ درصد کاهش پیدا کرد. علاوه بر آن، با افزایش ارتفاع و شیب تاج سرریز­های مستغرق ماکزیمم عمق نسبی آبشستگی در دماغه سرریز سوم به ترتیب ۱۱ درصد افزایش و ۶ درصد کاهش پیدا کرد.

Inner wall, Outer wall, Point-bar, scour, Thalweg