طاهره ناجی - دانشیار، گروه علوم پایه دانشکده داروسازی و علوم دارویی، علوم پزشکی تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
همایون حسین زاده صحافی - استاد، موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران.
صبا قراگوزلو - دکترای داروسازی، گروه علوم پایه دانشکده داروسازی و علوم دارویی، علوم پزشکی تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
زیبا کلوئی - کارشناسی ارشد، گروه علوم پایه دانشکده داروسازی و علوم دارویی، علوم پزشکی تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

فیتواستروژنها ترکیباتی طبیعی هستند که در گیاهان و غذاهای گیاهی یافت میشود. مصرف مواد غذایی حاوی آنها، ممکن است همانند هورمون استروژن تولید شده توسط بدن، بر فرد تاثیر بگذارد. مطالعات نشان میدهند که سیر به علت داشتن ترکیبات فیتواستروژنی دارای خواص استروژنیک میباشد. هدف از این تحقیق بررسی اثرات عصاره گیاه سیر بر بافت تخمدان ماهی گورامی سه خال نابالغ می باشد. به دلیل تشابه سیستم غدد درون ریز و محور HPG (هیپوتالاموس - هیپوفیز - گناد) در ماهیان و پستانداران، از ماهی گورامی سه خال به عنوان مدل استفاده شد. ابتدا ۱۵۰ قطعه ماهی گورامی سه خال تهیه شده و در ۱۰ گروه، شامل ۸ گروه تیمار و ۲ گروه کنترل (دریافت کننده اتانول و بدون تزریق) بودند، تقسیمبندی شدند. تزریقات به شکل عضلانی، به مدت ۲۰ روز به صورت یک روز در میان در دوزهای ۱۰، ۲۰، ۳۰ و ۵۰ میلیگرم بر کیلوگرم از عصاره سیر و ۱۷ بتااسترادیول انجام شد. بعد از پایان تزریقات، پس از بیومتری، بافت گناد ماهیان خارج و بعد از تهیه ی مقاطع بافتی تحت مطالعات هیستولوژیک قرار گرفت و درصد شاخص گنادی و ساختار بافتی آنها با گروه کنترل مقایسه شد. بررسی نتایج، حاکی از تاثیر مثبت سیر بر رسیدگی اووسیتها در ماهی گورامی سه خال بود.

گیاه سیر/ تخمدان۱۷/ بتااسترادیول/ماهی گورامی سه خال نابالغ/