آرش رنجبر - دانشجوی دکتری آبیاری و زهکشی دانشگاه تهران، پردیس ابوریحان
علی رحیمی خوب - پردیس ابوریحان دانشگاه تهران
مریم وراوی پور - دانشیار گروه آبیاری و زهکشی پردیس ابوریحان
حامد ابراهیمیان طالشی - استادیار گروه مهندسی آبیاری و آبادانی دانشکده مهندسی و فناوری کشاورزی

به دلیل اینکه انتقال املاح در نواحی زیر پشته و جویچه­های آبیاری باهم متفاوت هستند، لذا برای استفاده بهینه از کود و کاهش تلفات آن باید مطالعات دقیقی بروی چگونگی توزیع شکل­های مختلف نیتروژن در زیر پشته و جویچه­های آبیاری در طول دوره رشد گیاه انجام شود. هدف اصلی از این تحقیق، بررسی تاثیر کاربرد مقادیر مختلف کود اوره روی جذب، توزیع و حرکت نیترات و آمونیوم زیر پشته و جویچه­های آبیاری در زمان­های مختلف در طول فصل رشد بود. بدین منظور گیاه ذرت تحت سه تیمار کود صفر، ۱۵۰ و ۲۵۰ کیلوگرم نیتروژن در هکتار و به صورت بلوک­های کاملا تصادفی با سه تکرار، در سال ۱۳۹۴ در مزرعه تحقیقاتی پردیس ابوریحان کشت شد. مقادیر ماده خشک تولیدی و جذب نیتروژن طی فصل رشد و غلظت نیترات و آمونیوم خاک دو روز قبل از کوددهی و نیز دو و چهار روز بعد از کوددهی و همچنین در انتهای فصل کشت، در اعماق مختلف زیر پشته و جویچه­ها اندازه­گیری شدند. نتایج نشان داد که میزان کود و عمق خاک دو عامل موثر روی توزیع نیترات و آمونیوم زیر جویچه و پشته­ها بودند. بعد از کوددهی غلظت نیترات زیر پشته و جویچه با افزایش عمق به ترتیب کاهش و افزایش ­یافت. همچنین مشخص شد که با افزایش ۶۷ درصدی کاربرد کود، مقدار جذب نیتروژن حدود ۲۱ درصد افزایش و کارایی زراعی نیتروژن از ۵۳/۳۱ به ۵۶/۲۸ کاهش داشت و تجمع نیترات در انتهای فصل کشت نسبت به ابتدای فصل، در عمق ۶۰ سانتیمتری زیر جویچه و پشته­ها به ترتیب بیش از ۳ و ۷ برابر افزایش داشت. همچنین با کاربرد کود، تجمع نیترات در نواحی زیر پشته­ها حدود سه برابر نواحی زیر جویچه­ها بود. علاوه بر این مشخص شد که غلظت نیترات در تیمارهای مختلف قبل و بعد از کوددهی در زیر جویچه و پشته­های آبیاری با یکدیگر تفاوت معنی­داری داشتند.

جذب نیتروژن, نیترات, آمونیوم, آبیاری جویچه ای, ذرت