مریم طهرانی پور - Assistant Professor, Department of Biology, Islamic Azad University, Mashhad Branch, Mashhad, Iran
بی بی زهرا جواد موسوی - MSc in Animal Biology, Department of Biology, Islamic Azad University, Mashhad Branch, Mashhad, Iran
مریم کهترپور - MSc in Animal Biology, Department of Biology, Islamic Azad University, Mashhad Branch, Mashhad, Iran
جینا خیاط زاده - Assistant Professor, Department of Biology, Islamic Azad University, Mashhad Branch, Mashhad, Iran

زمینه و هدف : نورون ها تحت تاثیر عوامل فیزیکی، شیمیایی و پاتولوژیکی دچار صدمه می شوند. اثرات ضایعه در سیستم عصبی محیطی به صورت رتروگراد بر جسم سلولی نورون های سیستم عصبی مرکزی تاثیرگذار بوده و باعث دژنراسیون مرکزی نورون ها در مغز و نخاع می شود. این مطالعه به منظور تعیین اثر عصاره آبی برگ گیاه کانابیس ساتیوا بر دژنراسیون نورون های حرکتی آلفا شاخ قدامی نخاع پس از کمپرسیون عصب سیاتیک در موش صحرایی انجام شد. روش بررسی : این مطالعه تجربی روی ۳۲ سر موش صحرایی نر نژاد ویستار با وزن ۳۵۰-۳۰۰ گرم انجام شد. حیوانات به صورت تصادفی در چهار گروه هشت تایی کنترل (A)، کمپرسیون (B)، کمپرسیون + تیمار با دوز ۲۵ میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن عصاره آبی برگ گیاه کانابیس ساتیوا (C) و کمپرسیون + تیمار با دوز ۵۰ میلی گرم برکیلوگرم وزن بدن عصاره آبی برگ گیاه کانابیس ساتیوا (D) قرار گرفتند. به منظور ایجاد کمپرسیون در گروه های B ، C و D کمپرسیون عصب سیاتیک در خلف ران با استفاده از قیچی قفل دار به مدت ۶۰ ثانیه انجام شد. اولین تزریق عصاره به صورت درون صفاقی بلافاصله بعد از کمپرسیون عصب و دومین تزریق درون صفاقی ۷ روز بعد انجام شد. پس از ۲۸ روز از زمان کمپرسیون با استفاده از روش پرفیوژن از نخاع ناحیه کمری نمونه برداری شد. پس از برش گیری سریال و رنگ آمیزی با آبی تولوئیدین، دانسیته نورون ها با روش دایسکتور و روش استریولوژی محاسبه شد. سپس داده ها با استفاده از نرم افزار Minitab ۱۳ و آزمون های آماری ANOVA و Tukey تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها : دانسیته نورونی در گروه کمپرسیون (۳۴.۲±۶۱۱.۵) نسبت به گروه کنترل (۱۶۳۳.۴±۳۰.۷) کاهش معنی داری داشت (P<۰.۰۰۱) و دانسیته نورونی گروه C (۱۲۷۸.۶±۲۸.۱) در مقایسه با گروه کمپرسیون افزایش آماری معنی داری داشت (P<۰.۰۰۱). دانسیته نورونی گروه D (۱۵۴۹.۸±۲۸.۷) نیز نسبت به گروه کمپرسیون افزایش معنی داری نشان داد (P<۰.۰۰۱). نتیجه گیری : این مطالعه نشان داد که عصاره آبی برگ گیاه کانابیس ساتیوا باعث افزایش دانسیته نورون های حرکتی آلفا شاخ قدامی نخاع در موش های صحرایی با کمپرسیون عصب سیاتیک می گردد و این افزایش دانسیته نورونی با میزان عصاره دریافتی ارتباط دارد.

Cannabis sativa, Degeneration, Spinal cord, Alpha motoneurons, Rat, کانابیس ساتیوا, دژنراسیون, نخاع, نورون های حرکتی آلفا, موش صحرایی